Poza tymi wynikami, organizacja przedstawiła także rezultat analizy porównawczej rzeczywistych kosztów budowy dróg na przykładzie drogi ekspresowej S5. Wnioski są jednoznaczne: asfalt jest od 10,5% do nawet 25% tańszy od betonu.
- Jednym z postulatów „Białej Księgi Branży Drogowej”, opracowanej w ubiegłym roku wspólnie przez koalicję dziewięciu organizacji drogowych, był postulat przeprowadzenia rzetelnej i niezależnej analizy ekonomicznej w kontekście doboru technologii nawierzchni polskich dróg. Takiego opracowania bardzo brakowało, a decyzje o realizacji poszczególnych odcinków przez lata podejmowane były ad hoc, na podstawie niejasnych kryteriów – przypomina Andrzej Wyszyński, prezes PSWNA, którego organizacja była jednym z inicjatorów przygotowania „Białej Księgi”. - Nasze wyliczenia to pierwsze tak kompleksowe ujęcie tego trudnego zagadnienia i wierzymy w to, że przyczyni się do dalszej optymalizacji procesu inwestycji drogowych w Polsce - dodaje Wyszyński.

Badanie przeprowadziła dr inż. Ewa Ołdakowska z Politechniki Białostockiej. Objęło ono najczęściej stosowane typy konstrukcji nawierzchni asfaltowych i betonowych, wykorzystywane na drogach o różnym natężeniu ruchu (od dróg lokalnych, po najmocniej obciążone drogi krajowe).
W analizie wykorzystano wytyczne zawarte w aktualnych katalogach typowych nawierzchni i innych publikacjach Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA). Dane dotyczące cen i składników cenotwórczych oraz nakładów rzeczowych zostały zaczerpnięte z aktualnych opracowań wydawnictwa „Sekocenbud” oraz Instytutu Rozwoju Miast.

Koszt budowy dróg w dwóch technologiach nawierzchni

We wszystkich analizowanych wariantach porównywalnych typowych nawierzchni asfaltowych i betonowych, technologia asfaltowa okazała się znacznie tańsza od betonowej. Różnice w kosztach wahały się między 10,5% a 25% na korzyść asfaltu, w zależności od zakładanego obciążenia ruchem drogowym projektowanej drogi (Kategoria Ruchu - KR).
- Przewagę asfaltu widać najmocniej w przypadku dróg lokalnych, o najmniejszym obciążeniu ruchem drogowym (KR 1 i KR 3) – mówi Wyszyński, dodając, że tam wybór technologii asfaltowej pozwala wygenerować oszczędności na poziomie nawet 25%w stosunku do porównywalnych rozwiązań betonowych.

- W przypadku dróg krajowych: autostrad i dróg ekspresowych, gdzie ruch jest największy (KR 6 i KR 7), koszt budowy nawierzchni asfaltowej jest o ponad 10% niższy od porównywalnych rozwiązań betonowych. Biorąc pod uwagę ogromne koszty planowanych inwestycji w krajową infrastrukturę drogową, w obecnej perspektywie finansowej wybór nawierzchni asfaltowych pozwoli zaoszczędzić Polsce miliardy złotych - twierdzi prezes.

Poszukując niepodważalnych danych

Eksperci zwracali uwagę, że nawet najlepsze naukowe badania i modele badawcze obarczone są pewnym marginesem błędu, związanym z faktem, że inwestycje drogowe to tak złożone i skomplikowane projekty, że nie sposób uwzględnić wszystkich zmiennych oraz czynników, które mają wpływ na ostateczny koszt inwestycji.
- Wśród tych dynamicznych czynników wskazać można zmieniające się ceny materiałów, np. asfaltu, który ze względu na potężny, ponad 60-procentowy, spadek cen ropy naftowej na rynkach światowych w czasie ostatnich dwóch lat, jest dziś znacznie tańszy – mówi Adam Wojczuk, wiceprezes PSWNA

Zdaniem Wojczuka, oparte na cenach katalogowych wyliczenia nie uwzględniają także ryzyk regulacyjnych i prawnych, związanych z planowanym obciążeniem branży cementowej kosztami reformy unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji CO2. - Dlatego postanowiliśmy sięgnąć także po dostępne dane o kosztach budowy realizowanych już odcinków polskich dróg. Wzięliśmy zatem pod uwagę dane dotyczące rzeczywistych, rynkowych kosztów budowy dróg, realizowanych w dwóch technologiach nawierzchni. Konieczne było jednak takie dobranie analizowanych odcinków, żeby porównywanie kosztów ich budowy nie budziło żadnych zastrzeżeń – dodaje Wojczuk.

Rzeczywiste koszty budowy dróg

Do takiej analizy idealnie nadawał się 128-kilometrowy odcinek drogi ekspresowej S5 w województwie kujawsko-pomorskim. Inwestycję, na etapie rozpisywania przetargów, podzielono na siedem odcinków, z których cztery powstają w technologii asfaltowej, a trzy w betonowej. Wszystkie siedem odcinków spełniać ma identyczne parametry techniczne. Umowy na budowę wszystkich siedmiu odcinków zostały zawarte w 2015 r., a realizacja trwa.
Ponieważ przetargi zostały już rozstrzygnięte, wartości kontraktów na budowy odcinków są znane i ogólnodostępne. Przeprowadzona przez PSWNA analiza uwzględnia także zmienne niezwiązane z technologią nawierzchni, mające wpływ na koszt budowy poszczególnych odcinków, takie jak powierzchnia obiektów mostowych (różna na poszczególnych odcinkach).
Z analizy wynika, że odcinki asfaltowe były średnio o 18,4% tańsze od odcinków betonowych, których parametry były dokładnie takie same. Średni koszt budowy kilometra drogi betonowej wyniósł 14,38 mln zł, a asfaltowej 11,74 mln zł.

- Przeprowadzone przez dr inż. Ewę Ołdakowską z Politechniki Białostockiej badanie oraz analiza rzeczywistych kosztów budowy dróg w dwóch technologiach to pierwsze tego typu opracowanie w Polsce. Wyliczenia zostały przeprowadzone zgodnie z jasną metodologią i na podstawie dostępnych, rynkowych danych. Bardzo liczymy na to, że dane te zostaną uwzględnione w ważnej debacie o przyszłości polskich dróg, w końcu chodzi o pieniądze nas wszystkich – mówi Wyszyński.

Przeczytaj także: Polacy budują jedno piętro, bez piwnicy, w tradycyjnej technologii