Nasz kraj znajduje się w grupie państw, którym grozi deficyt wody. Jednocześnie, z powodu zmian klimatu coraz częściej doświadczamy skutków nawalnych deszczy, które powodują powodzie błyskawiczne, szczególnie w miastach. Jednym ze sposobów na radzenie sobie z tymi problemami jest zwiększanie miejskiej retencji i inwestowanie w dobrze zaprojektowaną zielono-niebieską infrastrukturę.

Retencja po krakowsku

Jako że Kongres GWiOP odbywa się w Krakowie, nie mogło na nim zabraknąć przedstawicieli krakowskiego Zarządu Zieleni Miejskiej oraz Wodociągów Miasta Krakowa S.A. Drugiego dnia wydarzenia, we wtorek 8 listopada, Marcin Glixelli, Kierownika Działu Modelowania Systemów krakowskich wodociągów oraz Marcin Łukasiewicz, ekspert w zakresie bezwykopowych renowacji sieci kanalizacyjnej przedstawią wymagania dotyczące projektowania zbiorników retencyjnych dla nowych obiektów włączanych do sieci kanalizacji ogólnospławnej na terenie stolicy Małopolski. 

Prelegenci zaprezentują również jak na przestrzeni lat, dzięki takiemu podejściu, wzrósł potencjał retencyjny i jakie ma to znaczenie w kontekście ochrony miasta przed powodziami błyskawicznymi.

Jednym ze skutków zmian klimatu są powodzie błyskawiczne. Rozwiązaniem jest zwiększenie retencji miasta. Fot. Adobe Stock

Przedstawiony zostanie także długoterminowy MasterPlan Wodociągów Miasta Krakowa w zakresie realizacji projektów wpisujących się w działania związane z budową obiektów retencyjnych zabezpieczających miasto przed wpływem zmian klimatycznych.

Inteligentne zbiorniki retencyjne

Nasilające się w ostatnich latach ekstremalne zjawiska pogodowe, takie jak deszcze nawalne lub długotrwałe opady potwierdziły, że miejskie sieci kanalizacyjne nie są przystosowane do przyjęcia nadmiaru wody. Według prognoz  zjawiska te będą się nasilać, a jednocześnie staną się mniej przewidywalne. 

Rozwiązaniem problemu może być system retencji wód opadowych, który zaprezentuje podczas swojego wystąpienia Joanna Szafron, Kierowniczka Śląskiego Biura Sprzedaży Uponor Infra, która posiada wieloletnie doświadczenie w doborze i optymalizacji sieci kanalizacyjnych, wodociągów oraz zabudowie kolektorów o dużych średnicach z rur polietylenowych.

Inteligentne zbiorniki retencyjne firmy Uponor Infra Fot. Quality Studio

Jakie funkcje mogą spełniać zbiorniki inteligentne? Co wchodzi w skład układu? Jak dobierane są urządzenia i co jest brane pod uwagę? Jaki jest schemat działania zbiornika inteligentnego? Gdzie może być instalowany? Jakie są jego właściwości materiałowe? Na te pytania prelegentka postara się odpowiedzieć w swoim wystąpieniu podczas sesji technicznej we wtorek 8 listopada.

Gdańskie zarządzanie wodami opadowymi

Ogrody deszczowe, szczerbate krawężniki, niecki trawiaste, muldy chłonne i zielone dachy… m.in. o takich przykładach dobrze zaprojektowanej małej retencji w wielkim mieście opowie przedstawiciel Gdańskich Wód – dr inż. Wojciech Szpakowski, Dyrektor ds. Technicznych w miejskiej spółce, a także adiunkt w Katedrze Geotechniki i Inżynierii Wodnej Wydziału Inżynierii Lądowej i Środowiska Politechniki Gdańskiej. 

Ogród deszczowy w Gdańsku. Fot. Gdańskie Wody

Wnioski z wdrażania nowej polityki zagospodarowania wód opadowych w Gdańsku na przykładzie małej retencji pokażą, jak ważną rolę w tkance aglomeracji pełni zielono-niebieska infrastruktura naśladująca naturę w gromadzeniu, oczyszczaniu i opóźnianiu spływu deszczówki. Przykłady konkretnych realizacji zostaną zaprezentowane podczas sesji technicznej „Gospodarowanie Wodami” we wtorek 8 listopada.

Minimalizowanie efektu miejskiej wyspy ciepła  

Jedną z najbardziej charakterystycznych cech klimatu miasta jest tzw. miejska wyspa ciepła. Nawiązuje on do graficznego obrazu izoterm, których wartości maleją ku krańcom miasta. Wykreślone na planie przypominają swym kształtem wyspę, często będącą częścią archipelagu poprzecinanego „morzem” chłodniejszych obszarów pozamiejskich. 

Najcieplejszymi obszarami są zazwyczaj centra miast charakteryzujące się wysoką i zwartą zabudową oraz tereny dużych zakładów przemysłowych. W ostatnich latach zaobserwować można znacznie większe natężenia tego zjawiska, wynikające bezpośrednio z faktu, że podstawowymi budulcami miasta są sztuczne, nieprzepuszczalne powierzchnie takie jak asfalt i beton, które charakteryzuje niskie albedo, a im większy obszar miasta pokryty jest materiałami nieprzepuszczalnymi, tym bardziej zmniejsza się parowanie wody z gleby i roślin. 

Realizacja zielonego torowiska w Poznaniu przy ul. Unii Lubelskiej. Fot. Tormel

Tematyką retencjonowania wody i zatrzymania jej w miejscu opadu oraz minimalizowania efektu miejskich wysp ciepła, zajmie się w swoim wystąpieniu Konrad Cholewa, który przedstawi proretencyjne działania na przykładzie inwestycji realizowanych przez spółkę Tormel należącą do grupy Aquanet. 

Prelegent w swym wystąpieniu 8 listopada (wtorek) zaprezentuje:

• zielone torowiska (nawadnianie, odprowadzanie wody z torów, parametry akustyczne)
• zastosowane zbiorniki retencyjne (przykład Starego Rynku w Poznaniu – zbiorniki w przestrzeni pod opieką konserwatora, transport wielkogabarytowy na Stary Rynek)
• zwiększenie zazieleniania terenu na wybranych inwestycjach (nowoczesna forma sadzenia drzew w grupach z niska zielenią)

Miasto powinno być zielono-niebieskie

Zmiany klimatyczne coraz bardziej dotykają mieszkańców, szczególnie dużych miast. Ważną rolę w adaptacji miast do zmian klimatu odgrywa zieleń. Do najistotniejszych funkcji zieleni w tym kontekście możemy zaliczyć obniżanie temperatury i łagodzenie efektu miejskiej wyspy ciepła, retencję wody opadowej w miejscu jej opadu oraz zapewnienie wody roślinom i zwierzętom. 

Zielono-niebieska infrastruktura Krakowa Fot. facebook ZZM

O działaniach Zarządu Zieleni Miejskiej w Krakowie, w tym stosowaniu wielu rozwiązań mających na celu adaptację miasta do zmian klimatu, począwszy od rozszczelniania  powierzchni, po wprowadzanie nowej zieleni w pasach drogowych, budowę ogrodów deszczowych czy też  wykorzystywanie potencjału miejskich ekosystemów opowie Łukasz Pawlik, p.o. Miejskiego Architekta Krajobrazu w Krakowie. W swoim wystąpieniu, we wtorek 8 listopada, przedstawi w jaki sposób wyżej wymienione elementy tworzą błękitno-zieloną infrastrukturę przynosząc jednocześnie korzyści gospodarcze, społeczne i środowiskowe.

Projektowanie i innowacje

Tematykę miejskiej retencji na Kongresie Gospodarowania Wodami i Ochrony Przeciwpowodziowej dopełnią wystąpienia dr inż. Joanny Rayss, ekspertki w zakresie wdrażania elementów zielonej infrastruktury miast oraz systemów powierzchniowej retencji miejskiej jako narzędzi w adaptacji do zmian klimatu oraz Michała Oleszki, kierownika projektu „Technologie domowej retencji” w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju, który przedstawi plany i projekty zielonych technologii NCBR dla miast przyszłości.

O wyzwaniach i możliwościach związanych z retencjonowaniem wód opadowych na terenach zabudowanych opowie także Krzysztof Borkowski, specjalista z firmy Sienkiewicz - polskiego producenta prefabrykatów betonowych (w tym żelbetowych zbiorników retencyjnych oraz studni kanalizacyjnych o dużych średnicach), który został Sponsorem Generalnym kongresu.    

Kongres #GWiOP2022 – nauka i biznes szukają rozwiązań na skutki zmian klimatycznych

W dniach 7-9 listopada w Krakowie odbędzie się ogólnopolski Kongres Gospodarowania Wodami i Ochrony Przeciwpowodziowej. Biorący w nim udział przedstawiciele świata biznesu, nauki, władz lokalnych i państwowych oraz wszyscy zainteresowani tematyką gospodarowania wodami, małej retencji, idei miasta gąbki, zielono-niebieskiej infrastruktury miejskiej, zbierania deszczówki oraz ochrony przeciwpowodziowej będą mieli okazję wzięcia udziału w warsztatach, prelekcjach, pokazach i wycieczkach technicznych.

Wydarzenie odbędzie się w formule hybrydowej: będzie można w nim uczestniczyć bezpośrednio w Krakowie oraz online za pośrednictwem platformy AkademiaInzynieria.com 

Więcej informacji na temat programu Kongresu GWiOP, prelegentów oraz atrakcji towarzyszących można znaleźć na oficjalnej stronie Kongresu.

Przeczytaj także: Inwestorzy w Kongresie #GWiOP mogą uczestniczyć BEZPŁATNIE – liczba miejsc ograniczona