Przeprawa w Tello jest najstarszym istniejącym mostem. Została zabezpieczona przez ekipę składającą się z archeologów z British Museum oraz Irakijczyków zaangażowanych w zachowanie narodowego dziedzictwa, głównie w ochronę i renowację zabytków niszczonych przez Państwo Islamskie.

Jak podkreśla ekipa, renowacja obiektu będzie mocnym symbolem narodu odradzającego się po trwającej dziesiątki lat wojnie. 

Fot. British Museum

Przeprawa powstała na potrzeby starożytnego sumeryjskiego miasta Girsu. Odkryto ją w 1929 r., jednak na początku różnie interpretowano funkcję tego obiektu: konstrukcja nazywana była świątynią lub zaporą. Dopiero niedawno wykonane analizy fotografii z lat 30. ub.w. oraz zdjęć satelitarnych z lat 60. ub.w., porównane z niedawno zebranymi na miejscu danymi, pozwoliły potwierdzić, że był to most zbudowany nad ciekiem wodnym.

Od czasu wykopalisk, które przeprowadzono niemal 90 lat temu, most pozostawał niezabezpieczony w żaden sposób; nie planowano ani jego zachowania, ani też właściwej ekspozycji tego obiektu.

W ramach irakijskiego programu szkoleniowego na początku wykonano prace przygotowawcze i zawnioskowano o możliwość podjęcia bardziej zaawansowanych robót. 

W wykopach odkryto wiele przedmiotów z okresu Ubajd, którego początki datowane są na piąte tysiąclecie p.n.e.; dzięki nim dowiedziano się więcej o pochodzeniu miasta Girsu oraz powstawaniu miast mezopotamskich.

Przeprowadzenie prac, które pozwolą zachować most w jak najlepszym stanie i należycie go wyeksponować, dają nadzieję na możliwość przyciągnięcia tu w przyszłości turystów. Oprócz robót archeologicznych, które muszą zostać wykonane, powstanie tu też centrum informacyjne dla gości. Nowa infrastruktura ma zachęcić do odwiedzin tych, którzy z powodu toczącego się na tym terytorium konfliktu zbrojnego, obawiali się przyjechać w te rejony.

Nowe centrum, w którym informacje mają być podawane zarówno w języku arabskim, jak i angielskim, ma być otwarte już w 2020 r.

Fot British Museum

British Museum współpracuje przy tym projekcie z irakijską radą ds. zabytków i dziedzictwa; sam projekt jest częścią programu szkoleniowego określanego mianem irakijskiego kryzysowego zarządzania dziedzictwem. Konserwacja mostu będzie częścią czwartej fazy programu. Jesienią zostaną utworzone dwie grupy szkoleniowe, które rozpoczną prace nad renowacją obiektu. Wśród szkolonych osób po raz pierwszy (w ramach pięcioletniego programu) pojawią się kobiety.

Przeczytaj także: Odkrycie archeologiczne na budowie obwodnicy Sanoka