GDDKiA przypomniała, iż w latach 2007–2013 zrealizowano 130 kontraktów, a wśród nich dwa pilotażowe, z waloryzacją, która podniosła wartość każdego z kontraktów o 1%. Po zakończeniu programu pilotażowego, w 2014 r., wprowadzono waloryzację do wszystkich kontraktów w oparciu o wskaźniki GUS – ustanawiając jednocześnie limit na poziomie 1%. Trzy lata później, na podstawie ustaleń Rady Ekspertów, zdjęto limit 1%.

W 2018 r. okazało się, iż wskaźniki Wd i Wm, publikowane przez GUS, nie oddają tempa wzrostu cen robót. Propozycja GDDKiA jest zatem następująca:

• wprowadzenie wzoru opartego na koszyku waloryzacyjnym przy założeniu, że wartość kontraktu waloryzowana jest zgodnie z matrycą ryzyk;
• koszyk waloryzacyjny składać ma się z głównych elementów cenotwórczych wpływających na ostateczny bilans kosztowy kontraktu, które to elementy dodatkowo są znacząco podatne na tendencję zmiany koniunktury – tj. paliwa, robocizny, cementu, asfaltu, stali i kruszywa (wszystkie z ustalonymi stałymi wagami);
• wagi elementów koszyka obliczane będą na podstawie analizy opartej o katalogi nakładów rzeczowych dla głównych robót objętych kontraktem;
• pozostały zakres robót będzie waloryzowany w oparciu o wskaźnik CPI.

Podsumowując, waloryzacja kontraktów będzie comiesięczna, rozliczana na podstawie realnie wykonanych robót budowlanych, wraz z wystawionym przejściowym świadectwem płatności (PŚP). Jej maksymalna wysokość wyniesie do 5% kontraktu, a będzie ona obliczana na podstawie obiektywnych wskaźników makroekonomicznych, publikowanych przez GUS. 

Źródło: GDDKiA

Źródło: GDDKiA

Wzór potrzebny do wyliczenia waloryzacji
Źródło: GDDKiA

Wśród pozostałych propozycji znajduje się też m.in. sporządzenie wzorów dla kontraktów o nawierzchni trasy głównej w konstrukcji bitumicznej oraz trasy głównej w konstrukcji z betonu cementowego, rozpoczęcie waloryzacji wraz z pierwszą fakturą za roboty.

Do wyliczeń przyjęto 22 referencyjne inwestycje: dla każdej z nich obliczono ilość i wartość głównych robót, przy czym nie brano pod uwagę robót mających niewielki udział w wartości kwoty kontraktowej.

PKP PLK również zwróciły uwagę na to, iż waloryzacja ma być comiesięczna, rozliczana wraz z wystawionym PŚP (przejściowym świadectwem płatności), a obliczana na podstawie ogólnodostępnych wskaźników publikowanych przez GUS oraz według ustalonego „koszyka kolejowego” (obejmującego robociznę, paliwo, cement, stal, kruszywo). Będzie limitowana kwotą równoważną ±5% wartości robót netto.

Źródło: PKP PLK

Źródło: PKP PLK

Przygotowano również wzór potrzebny do wyliczenia waloryzacji.

Źródło: PKP PLK

Nie zapomniano również o podwykonawcach. W umowach zawieranych pomiędzy wykonawcą a podwykonawcą lub podwykonawcą a dalszym podwykonawcą, których przedmiotem jest wykonanie robót budowlanych, wykonawca lub podwykonawca zobowiązany będzie zawrzeć postanowienia przewidujące waloryzację. Waloryzacja odbywać się będzie w oparciu o wskaźniki GUS dla: cen towarów i usług konsumpcyjnych oraz minimum dwóch innych wskaźników wybranych z koszyka waloryzacyjnego. Wagi bądź współczynniki dla poszczególnych wskaźników będą ustalane bilateralnie przez strony umowy, a ich suma wyniesie 50%. Ma być comiesięczna, z limitem 5% wartości umowy.

Propozycje były wyczekiwane przez branżę budowlaną. Wychodzimy naprzeciw oczekiwaniom naszych partnerów. Wiemy, że nie jest możliwe sprawne realizowanie kontraktów bez odpowiedniej polityki dotyczącej kontraktów. Dzisiejsze propozycje, przedstawione przez GDDKiA i PKP PLK SA są wyrazem dbałości o to, aby ta modernizacja mogła przebiegać sprawnie i bez zakłóceń – powiedział Andrzej Adamczyk, minister infrastruktury, podczas prezentacji propozycji. 

Przeczytaj także: Komentarz eksperta – Jan Styliński, prezes Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa, o waloryzacji kontraktów budowlanych [wywiad]