• Pelpliński Zespół Parkowy jest najcenniejszym zabytkiem pocysterskim w Polsce
• Jego rewitalizację umożliwiło dofinansowanie ze środków unijnych
• Ogrody biskupie będą otwarte dla turystów i mieszkańców Pelplina, mają stać się miejscem wypoczynku i imprez kulturalnych

Pelplin w pierwszym skojarzeniu nieodmiennie przywodzi na myśl zakon cystersów i opactwo, funkcjonujące tu od 1274 r. Zakon odegrał ogromną rolę w rozwoju kultury i gospodarki tamtych czasów. Opactwa cysterskie stanowiły ważne centra nauki, medycyny i kultury – przypomniał podczas ceremonii otwarcia wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, generalny konserwator zabytków dr Jarosław Sellin.

Ogrody Zespołu Parkowego w Pelplinie. Fot. https://park-pelplin.pl/

Prace remontowe w Zespole Parkowym w Pelplinie rozpoczęły się w kwietniu 2017 r. ze znacznym dofinansowaniem (ponad 17,4 mln zł) ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020. Pelpliński zespół, w którego skład wchodzą ogrody biskupie, stara wozownia oraz dom bramny, jest najcenniejszym w Polsce zabytkiem kultury cysterskiej, wpisującym się w europejski Szlak Cysterski mający na celu ochronę i prezentację najważniejszych pamiątek związanych z zakonem.  

Perła historii i kultury regionu

Sercem każdego zgromadzenia zakonnego jest świątynia, ale w przypadku cystersów niemal równie ważną rolę odgrywały ogrody. W nich znakomicie realizowało się słynne „Ora et Labora”, czyli „Módl się i pracuj” – dewiza św. Benedykta – założyciela klasztoru benedyktynów, przejęta przez cystersów. Ogrody sprzyjały kontemplacji, modlitwie w trakcie pracy przy pielęgnacji upraw ogrodowych – podkreślił wiceminister Sellin.

Pałac biskupi w Pelplinie powstał w latach 1837-1838 na zamówienie biskupa chełmińskiego Jana Stanisława Kutowskiego. Przy pałacu założono ogrody z misterną siecią alejek przedzielających kwietniki i grządki. Na terenach ogrodów wzniesiono budynki kancelarii biskupiej, wozowni, domu bramnego a także pergole różaną, altanę, mostek, labirynt i tunel wierzbowy. Wszystko to zostało przekomponowane z dawnego barokowego ogrodu opackiego w stylu francuskim, którego nieodłącznym elementem był zachowany do dziś staw rybny.

Rewitalizacja pod okiem konserwatora i architekta zieleni

Prace remontowe i konserwatorskie w Zespole Parkowym w Pelplinie objęły m.in. wykonanie alejek i dróg wraz z nasadzeniami zieleni. Zamontowano nowe oświetlenie oraz monitoring. Odnowiono budynek bramny oraz przeprowadzono gruntowny remont wozowni wraz z jej adaptacją na „Galerię Ogrody Cystersów”. Nową galerię wyposażono w sprzęt do prowadzenia działalności kulturalno-edukacyjnej.

Rabata kwietna w Barokowym Zespole Parkowym w Pelplinie. Fot. gov.pl

Odtworzony został układ historycznych alejek parkowych, dosadzone brakujące drzewa w alejkach i szpalerach, odtworzono główną okrągłą rabatę po stronie południowej pałacu. Istniejącą zieleń wzbogacono drzewami i krzewami stosowanymi w II połowie XIX wieku i początkach XX wieku. Ogrody Biskupie, które zawsze służyły kontaktowi z pięknem natury, refleksji, zadumie oraz wypoczynkowi i rekreacji, zyskały sezonową, ażurową, niewielką scenę, która umożliwi organizowanie koncertów np. muzyki kameralnej. W dawnym sadzie, po południowej stronie założenia, zaplanowano wiklinowe, ażurowe, niewielkie altany z drewnianymi stołami, jako miejsc wypoczynku. Powstały też wykonane z wikliny tunele jako miejsce zabawy dla dzieci. Dzieciom również służyć będzie, typowy dla historycznych parków, labirynt bukszpanowy – podała Jolanta Bogucka, architekt zieleni, autorka projektu rewaloryzacji przypałacowego parku.

Przeczytaj także: W Tychach powstanie nowe centrum miasta