Które kraje są zamożne? W większości nie te, które mają najwyższy produkt krajowy brutto (PKB). Można to oceniać przeliczając PKB na osobę, średni majątek w posiadaniu obywateli czy jako różnicę między wartością aktywów kraju pomniejszoną o jego pasywa – zdolności do zaciągania długów i utrzymania wydatków (narodowy majątek netto). Nie zawsze bogactwo wiąże się z jakością życia. Chiny, choć są drugą gospodarką świata, nie zmieściły się w zestawieniach.

W rankingu prezentujemy kraje o najwyższym PKB na osobę. Nie uwzględniamy terytoriów zależnych i chińskich specjalnych regionów administracyjnych. W tym ujęciu Polska znajduje się na 51. miejscu i na 40. pod względem siły nabywczej. Zapraszamy do rankingu 50 państw.

10. Australia

Australia. Opera w Sydney. Fot. liaingusk/Adobe Stock

PKB na osobę: 64,96 tys. dol.

PKB na osobę (parytet siły nabywczej): 51,00 tys. dol.

Liczba mieszkańców: 26,7 mln

Państwo, do którego kiedyś wysyłano przestępców, dziś należy do krajów zamożnych i najlepiej rozwiniętych gospodarczo z bardzo wysokim poziomem życia. Stopa bezrobocia wynosi 3,5%. Z drugiej strony 13,6% mieszkańców żyje w ubóstwie, a Australia należy do czołówki państw z najbardziej zadłużonymi gospodarstwami domowymi.

W gospodarce dominuje sektor usługowy (ponad 71% PKB), a za nim plasuje się przemysł (25,3%). Kraj wykorzystuje bogate zasoby naturalne, od węgla, przez rudy żelaza i uranu, węgiel, boksyt po złoto. Choć grunty rolne zajmują tylko 4% powierzchni, są intensywnie wykorzystywane. Dominują pastwiska, przede wszystkim na potrzeby chowu owiec, które stanowią 12% światowego pogłowia. Ale rolnictwo ma niewielki udział w PKB. Australia jest też znaczącym eksporterem i importerem, do największych partnerów należały Chiny, ale od wojny w Ukrainie transakcje znacznie ograniczono. Podstawą energetyki jest węgiel (około 60% produkcji prądu), reszta to gaz ziemny, farmy wiatrowe i słoneczne, elektrownie wodne. W 2020 r. produkcja zielonej energii osiągnęła udział w rynku na poziomie 27,7%, przekraczając założony cel 20%.

9. Dania

Dania. Kopenhaga. Fot. swisshippo/Adobe Stock

PKB na osobę: 68,83 tys. dol.

PKB na osobę (parytet siły nabywczej): 59,70 tys. dol.

Liczba mieszkańców: 5,9 mln

Dania jest przykładem, że wysokie podatki, rozwinięte prawa pracownicze, silne związki zawodowe i najniższa liczba godzin pracy w tygodniu wśród państw unijnych nie rujnuje gospodarki. Wysokie dochody, wysoki poziom życia i najwyższe pensje minimalne w Unii Europejskiej to najkrótsza charakterystyka kraju. Produkcja energii ze źródeł odnawialnych (morskie i lądowe farmy wiatrowe, biomasa i fotowoltaika) zapewniają 85% potrzeb. 15% to wkład paliw kopalnych, przede wszystkim gazu ziemnego.

Gospodarka, niegdyś zdominowana przez rolnictwo, współcześnie jest napędzana przez usługi (75%) i przemysł (15%). Tu produkuje się turbiny wiatrowe, leki, maszyny, sprzęt transportowy, budowlany i urządzenia przetwórstwa żywności. Wysoki jest eksport tych produktów, a także mięsa, przetworów mlecznych, ryb i mebli.

8. Islandia

Reykjavík, stolica Islandii. Fot. Marc Jedamus/Adobe Stock

PKB na osobę: 75,18 tys. dol.

PKB na osobę (parytet siły nabywczej): 55,03 tys. dol.

Liczba mieszkańców: 387 tys.

Jeden z najmniejszych kraj w Europie z populacją na poziomie Szczecina, do XX w. bardzo ubogi, dziś znajduje się wśród najbogatszych państw na świecie pod względem PKB na osobę, także w ujęciu siły nabywczej (15. miejsce). Zawdzięcza to niezwykle wysokiej produktywności i uporowi. W latach 90. XX w. reformy ekonomiczne przyspieszyły rozwój gospodarczy. Podstawą gospodarki przez lata było rybołówstwo, które do dziś ma znaczenie, jednak musi się zmagać z nakładanymi ograniczeniami połowów. Islandia jest producentem aluminium, żelazokrzemu i cementu, ma też zasoby siarki i ziemi okrzemkowej. Z badań wynika, że dysponuje też sporymi morskimi złożami ropy naftowej.

Dla kraju najważniejsza jest turystyka (ponad 33% PKB), liczy się także przemysł, zmniejsza znaczenie rybołówstwa. Po pandemii rząd stawia na biznes nowych technologii i innowacji.

W przeliczeniu na mieszkańca należy do liderów produkcji energii elektrycznej. Dzieje się tak dzięki elektrowniom geotermalnym i wodnym. Zapewniają one niemal 100% energii elektrycznej. Zielone źródła pozwalają utrzymywać przemysł energochłonny. Plan rządowy zakłada odejście węgla stosowanego głównie do ogrzewania i zastąpienie go zielonym wodorem. Kablowe połączenie podmorskie z Europą umożliwia eksport prądu.

7. Stany Zjednoczone

Statua Wolności w Nowym Jorku. Fot. Beboy/Adobe Stock

PKB na osobę: 80,03 tys. dol.

PKB na osobę (parytet siły nabywczej): 74,30 tys. dol.

Liczba mieszkańców: 332 mln dol.

Największa gospodarka świata odpowiada za prawie 25% światowego PKB. Tu jest najwięcej miliarderów i najwyższa średnia wartość majątków zgromadzonych przez mieszkańców, ale są też bardzo wysokie nierówności dochodowe. Problemem jest zubożenie klasy średniej, wcześniej napędzającej rozwój gospodarczy. Kryzys na amerykańskim rynku nieruchomości i bankructwa znaczących banków rozlały się na cały świat. Jest to jednak jedno z najbardziej innowacyjnych państw, ogromne zyski czerpie z patentów i licencji. Tu powstali giganci technologiczni, jak Meta (dawniej Facebook), Google, Amazon, Apple i wiele innych. W USA jest największa giełda i największa armia. Kraj to czołowy eksporter ropy naftowej i gazu ziemnego, z największymi nakładami na badania i rozwój. Dolar jest najważniejszą walutą rezerwową na świecie.

6. Katar

Doha, stolica Kataru. Fot. moofushi/Adobe Stock

PKB na osobę: 83,89 tys. dol.

PKB na osobę (parytet siły nabywczej): 97,10 tys. dol.

Liczba mieszkańców: 2,8 mln

Ropa naftowa i gaz ziemny odpowiadają za 70% przychodów budżetowych Kataru i stanowią 60% PKB. To także 85% eksportu. Znacząca jest też sprzedaż na rynki zagraniczne stali i nawozów sztucznych. Przy wybrzeżu północno-wschodnim znajdują się jedne z największych na świecie złóż gazu, znaczące są też rezerwy ropy i kondensatu. Inne sektory przemysłowe obejmują rafinerie, hutnictwo, odsalarnie wody morskiej, produkcję cementu i materiałów budowlanych oraz sektor spożywczy (mimo słabo rozwiniętego rolnictwa). Znacząca jest turystyka, państwowe linie lotnicze Qatar Airways docierają do ponad 170 lotnisk na świecie.

Polityka rządu sprawia, że mieszkańcy opływają w dostatki, a gospodarkę napędza tania zagraniczna siła robocza. Źle traktowana, pracująca często w warunkach przypominających niewolnictwo. W 2022 r. w Katarze odbyły się piłkarskie mistrzostwa świata. Wywołało to protesty organizacji walczących o prawa człowieka.

5. Singapur

Singapur. Fot. Luciano Mortula-LGM/Adobe Stock

PKB na osobę: 91,1 tys. dol.

PKB na osobę (parytet siły nabywczej): 108,04 tys. dol.

Liczba mieszkańców: 5,6 mln

Państwo jest położone na wyspie Singapur otoczonej 60 mniejszymi wysepkami. Rząd prowadzi zalądowienie morza, by zwiększyć powierzchnię kraju (733,1 km²). Gęstość zaludnienia to 7439 osób/km². Za posiadanie narkotyków, gwałt, korupcję urzędniczą i przestępstwa przeciw prezydentowi grozi kara śmierci. Karane wysokimi mandatami są np. palenie papierosów w miejscach publicznych czy plucie na ulicy.

Mimo surowych rządów Singapur stał się jednym z azjatyckich tygrysów i znajduje się w czołówce państw z najwyższym PKB na osobę. Gospodarka silnie regulowana przez państwo jest napędzana usługami oraz budownictwem i przemysłem głównie elektronicznym, a także rafineryjnym, precyzyjnym, chemicznym, maszynowym i stoczniowym. Port w Singapurze jest jednym z największych na świecie pod względem przeładunku kontenerów. Problemem jest dostęp do wody pitnej, importuje się ją z Malezji.

4. Szwajcaria

Zurych, największe miasto w Szwajcarii. Fot. santosha57/AdobeStock

PKB na osobę: 98,77 tys. dol.

PKB na osobę (parytet siły nabywczej): 71,00 tys. dol.

Liczba mieszkańców: 8,7 mln

Jedno z najbogatszych państw świata kojarzy się przede wszystkim z bankowością i usługami finansowymi, a także luksusowymi zegarkami, ma też doskonale rozwinięty przemysł zaawansowanych technologii. Należy do czołówki państw z najmniejszą korupcją oraz światowych eksporterów. Tu działa kilka największych firm farmaceutycznych, kraj jest jednym z najważniejszych ośrodków branż biotechnologicznej i biomedycznej. Tu także działają czołowe spółki ubezpieczeniowe. Elektryczność produkują przede wszystkim elektrownie wodne i atomowe. Te ostatnie mają być jednak zamknięte do 2034 r. Szwajcaria zajmuje drugie miejsce w aktualnym rankingu krajów z największą wolnością gospodarczą. Należy też do czołówki najbardziej konkurencyjnych gospodarek.

3. Norwegia

Opera w Oslo, Norwegia. Fot. kika999/Adobe Stock

PKB na osobę: 101,1 tys. dol.

PKB na osobę (parytet siły nabywczej): 67,46 tys. dol.

Liczba mieszkańców: 5,5 mln

Państwo o jednej z najniższych rozpiętości dochodów (współczynnik Giniego) na świecie. Znajduje się w czołówce krajów o najwyższym standardzie życia. Jedną z najważniejszych gałęzi przemysłu jest wydobycie gazu ziemnego i ropy naftowej. Część dochodów jest przeznaczana na państwowy fundusz inwestycyjny, którego zadaniem jest wsparcie rozwoju i zabezpieczenie mieszkańców. Energetyka to przede wszystkim hydroelektrownie, pokrywają około 99% potrzeb. Norwegia z długą linią brzegową ma silnie rozwinięte rybołówstwo. Silne są także przemysł elektrochemiczny i leśny. Największym ośrodkiem przemysłowym jest Oslo, a większość takich centrów znajduje się na południu kraju.

2. Irlandia

Dublin, stolica Irlandii. Fot. spanishjohnny72/Adobe Stock

PKB na osobę: 114,58 tys. dol.

PKB na osobę (parytet siły nabywczej): 113,87 tys. dol.

Liczba mieszkańców: 5,1 mln

Irlandia mocno ucierpiała na światowym kryzysie gospodarczym, który zapoczątkowało pękniecie bańki na rynku nieruchomości w USA, ale w 2010 r. stanęła na nogi. Od tego czasu należy do najszybciej rosnących gospodarek Europy, znajduje się wśród najważniejszych krajów do lokowania bezpośrednich zagranicznych inwestycji o wysokiej wartości. Międzynarodowe spółki zatrudniają około 25% pracowników sektora prywatnego. W rozwoju pomaga szybko rosnący rynek wysokich technologii i ich eksport. Energia elektryczna produkowana jest przede wszystkim z gazu ziemnego, ale w 2022 r. 34% zapotrzebowania pokrywało wytwarzanie z farm wiatrowych o łącznej mocy zbliżającej się do 6 GW.

1. Luksemburg

Luksemburg. Fot. Sergii Figurnyi/Adobe Stock

PKB na osobę: 132,37 tys. dol.

PKB na osobę (parytet siły nabywczej): 115,54 tys. dol.

Liczba mieszkańców: 635 tys.

Luksemburczycy stanowią mniej więcej połowę ludności kraju, reszta to głównie obywatele państw Unii Europejskiej, m.in. Portugalczycy, Francuzi, Włosi, Belgowie i Niemcy. Wysokorozwinięty kraj, w którym 70% PKB przypada na usługi (przede wszystkim finansowe). Codziennie przyjeżdża tu do pracy około 160 tys. osób z Francji, Belgii i Niemiec. Bezrobocie jest niskie, 60% prądu pochodzi z elektrowni wodnych. Luksemburg to popularny kierunek turystyczny. Lokuje się w 2. dziesiątce państw innowacyjnych i o największej wolności gospodarczej. To jeden z największych ośrodków funduszy inwestycyjnych.

PKB na osobę (tys. dol.)

Źródło: Międzynarodowy Fundusz Walutowy, dane z kwietnia 2023 r.

PKB na osobę – parytet siły nabywczej (tys. dol.)

Źródło: Bank Światowy, dane za 2022 r.

Międzynarodowy Fundusz Walutowy ocenia, że wstępne tegoroczne sygnały wskazują miękkie lądowanie światowej gospodarki podnoszącej się po problemach wywołanych pandemią COVID-19 i agresją Rosji w Ukrainie. Kłopotów jest wciąż dużo, ale globalna inflacja spada, obniżają się ceny energii i żywności. Trwa wzmacnianie odporności sektora bakowego na zagrożenia. Wieje umiarkowanym optymizmem.

Przeczytaj także: Największe zapory wodne w Polsce