Zgodnie z założeniami projektowymi ulice miały służyć jako „element rozrywki”. Zamiast samochodów miały pojawić się ogródki restauracyjne, zaplanowano też imprezy plenerowe oraz handel uliczny. Ważne okazało się także to, aby pomimo oddania przestrzeni ludziom mogli oni przyjechać i zaparkować w sąsiedztwie Konesera. Jednym z najważniejszych zadań dla wykonawcy fundamentowania było przygotowanie przestrzeni garażu podziemnego, mieszczącego ponad 1200 samochodów.

Fundamentowanie specjalne pod trzypoziomowy parking na terenie Fabryki Wódki Koneser w Warszawie. Fot. Soletanche Polska sp. z o.o.

Zakres prac

• wykonanie obudowy nowo zaprojektowanego budynku w technologii ścian szczelinowych; jeden wspólny garaż pod budynkami F, H, O i P;
• wykonanie trzykondygnacyjnego parkingu podziemnego metodą podstropową;
• wykonanie mikropali kotwiących pod płytą denną;
• wzmocnienie zabytkowego budynku J metodą jet-grouting i zabezpieczenie wykopów w jego środku;
• zabezpieczenie wykopu pod budynkiem D poprzez wykonanie ścianki berlińskiej kotwionej
   

Wyzwania

• niewielka przestrzeń placu była wolna od zabudowy zabytkowej;
• zabezpieczenie głównego budynku;
• nieznaczne dozwolone maksymalne dopuszczalne przemieszczenia obudowy nowego budynku ze względu na bliskie sąsiedztwo zabytków;
• zabezpieczenie stateczności i wykonanie dodatkowych wzmocnień fundamentów pod istniejącymi budynkami;
• duży teren budowy, napięty harmonogram prac;
• konieczność pracy dwóch zestawów dedykowanych do realizacji ścian szczelinowych w tym samym czasie obok siebie;
• praca w ograniczonej skrajni, wewnątrz wrażliwych zabytkowych fasad.
   

Dla istniejących budynków zaprojektowaliśmy palisadę wykonaną metodą jet-grouting, która służyła jako zabezpieczenie wykopu z zewnątrz budynku, jak i wewnątrz. Skrajnia w starych budynkach była mocno ograniczona, zarówno ta wysokościowa, jak i szerokościowa. Poruszanie się w budynku wymagało dużej precyzji. Elewacja została nienaruszona w zabytkowych budynkach. Jedynym ułatwieniem było to, że konserwator zabytków pozwolił zdjąć dach, ponieważ wymagał on odrestaurowania.

Jet-grouting; fundamentowanie specjalne na terenie dawnej Warszawskiej Fabryki Wódki Koneser. Fot. Soletanche Polska sp. z o.o.

Wybór technologii

W kontekście zabezpieczenia głównego budynku wybrana została technologia ścian szczelinowych. Jej zastosowanie było konieczne po to, aby zminimalizować przemieszczenia ścian. Jako dodatkowe zabezpieczenie zastosowaliśmy rozparcie się stropami rozpierającymi zamiast standardowymi rozporami stalowymi. Do zabezpieczenia zabytkowych fasad posłużyło podbicie fundamentów metodą jet-grouting na zewnątrz budynku i w środku. Wnętrze dodatkowo zostało wzmocnione palisadą wykonaną z mikropali. Ze względu na ograniczoną skrajnię wewnątrz konstrukcji mieliśmy niewiele opcji na dobór technologii i sposobu jej wykonania. Do zabezpieczenia wykopu pod budynek D zaprojektowaliśmy ściankę berlińską, która w sąsiedztwie żurawia musiała być dodatkowo kotwiona.

Etapy realizacji prac

1. W pierwszym etapie zaczęliśmy prace pod budynkiem J. Konieczne było tam zabezpieczenie wykopu od zewnątrz i wewnątrz budynku, jak również zabezpieczenie stateczności zabytkowej fasady poprzez wzmocnienie fundamentów budynku.
2. Następnie zajęliśmy się symultanicznie pracami przy budynkach F, H, O i P, czyli główną obudową wykopu. Zgodnie z sekwencją prac charakterystyczną dla technologii ścian szczelinowych, powstały murki prowadzące, ściany szczelinowe oraz oczep.
3. Następnie wróciliśmy z frontem robót do budynku J, aby wykonać wewnątrz mikropale, które stanowiły zabezpieczenie wykopu pod konstrukcję w środku budynku.
4. W tym samym czasie były prowadzone roboty związane z wykopem pod głównym budynkiem, usytuowanym pomiędzy obiektami F, H, O i P. W trakcie prac ziemnych były wykonywane pale pod słupy tymczasowe, stropy rozpierające. Po wykonaniu wykopu do poziomu płyty fundamentowej wykonaliśmy mikropale kotwiące, które miały za zadanie zabezpieczenie płyty przed wyporem do góry.
5. Na koniec została zrealizowana ścianka berlińska jako zabezpieczenie wykopu pod budynek D.
    

Kolumny jet-grouting; fundamentowanie specjalne na terenie dawnej Warszawskiej Fabryki Wódki Koneser. Fot. Soletanche Polska sp. z o.o.

Niespodzianki

Prace przy fundamentowaniu głównego budynku udało się zrealizować w zakładanym terminie. W przypadku zabytkowych budynków rozpoczęcie robót przesunęło się ze względu na niespodziankę, jaką napotkaliśmy w tzw. odkrywkach fundamentów, a mianowicie: nie było zgodności między tym, co zostało przedstawione w archiwalnej dokumentacji technicznej, a tym, co zastaliśmy na miejscu. Fundamenty były większe i szersze niż opisano w dokumentacji. W przekazanych nam dokumentach wskazane było posadowienie wyłącznie na fundamentach ceglanych. Okazało się, że pod nim były jeszcze ogromne ławy kamienne. Ten fakt spowodował konieczność przeprojektowania wcześniejszych założeń. Po naniesieniu zmian sama realizacja prac w tym zakresie przebiegała zgodnie z założonym terminarzem.

Bezpieczeństwo przede wszystkim

Ze względu na pracujące obok siebie trzy brygady, wyzwaniem było zorganizowanie prac w taki sposób, by były one bezpieczne. Soletanche kładzie duży nacisk na bezpieczeństwo, dlatego mimo wielu utrudnień był to jeden z priorytetów, który wymagał od osób nadzorujących budowę oraz planujących pracę wiele uwagi. Koordynacja działań, wyznaczanie stref i szczegółowe planowanie składało się na sukces tej realizacji. Dzień po dniu mieliśmy rozplanowane, gdzie będzie wykonywana dana sekcja, w jakim czasie, jak w danym momencie będą poruszały się samochody, maszyny, jak w tym czasie zostanie wytyczony tzw. ciąg pieszy. Wygradzanie stref pracy maszyn po to, aby żaden człowiek nie znalazł się w strefie niebezpiecznej, w kontekście tak dużego placu i pracujących symultanicznie trzech brygad, wymagało dużej koncentracji.

Podbicie budynku z zewnątrz; fundamentowanie specjalne na terenie dawnej Warszawskiej Fabryki Wódki Koneser. Fot. Soletanche Polska sp. z o.o.

Kontrola stanu zabytkowych budynków

Dodatkowo, oprócz identyfikacji ryzyk i kolizji między poszczególnymi pracami, dużym wyzwaniem była zabytkowa infrastruktura. Przed przystąpieniem do prac dokonaliśmy szczegółowego przeglądu tych budynków pod kątem ich nośności oraz ewentualnych przemieszczeń. Należało także dokładnie sprawdzić, czy nie ma jakiś luźnych elementów, które mogłyby w trakcie naszych prac spaść z góry. Kolejnym etapem była bieżąca kontrola stanu fasad w trakcie wykonywania podbicia fundamentowego.

Rewitalizacja zaczyna się od solidnych fundamentów

Projekty podobne do Konesera, które oddają pierwszeństwo użytkowania przestrzeni dla ruchu pieszo-rowerowego oraz wkomponowują się i dbają o zabytki, to przyszłość dużych miast. Przede wszystkim ze względu na aspekt ekologiczny. Mniejszy ruch samochodowy przekłada się na zdrowsze powietrze, ale również większe bezpieczeństwo i swobodę użytkowników. Dodatkowo powiększamy tzw. tereny zielone w mieście, a tego oczekują mieszkańcy, nie tylko stolicy. Koneser już w trakcie zdobywania przez inwestora pozwoleń i planowania tej przestrzeni był otwarty na społeczność. Wiele się tu działo. Było kino plenerowe, odbywało się wiele imprez o charakterze artystycznym, ale i wspierającym, tzw. trendy lifestylowe. Organizowano także festiwale food tracków oraz imprezy o charakterze handlowym. Obecnie jest to miejsce nieco bardziej uładzone, eleganckie, ale nie straciło, moim zdaniem, na swojej społecznej funkcji. Mimo oddania tej przestrzeni na poczet wygody użytkowników, inwestor nie zapomniał o zmotoryzowanych. Trzypoziomowy parking, który pomieści ponad 1200 samochodów, z pewnością zaspokoi potrzeby eventowe tego miejsca.

Bardzo lubimy takie projekty. Nie tylko dlatego, że czujemy się w nich pewnie ze względu na wcześniejsze doświadczenie, ale również fakt, że bierzemy udział w działaniach, które mają na celu ocalenie od zapomnienia takich miejsc, jak: Browary Warszawskie, stara fabryka Norblinów czy właśnie przestrzeń Centrum Praskiego Koneser, czyli dawna Warszawska Fabryka Wódki Koneser.

Wizualizacja - dawna Warszawska Fabryka Wódki Koneser - widok po rewitalizacji

Fundamenty w liczbach

Ściany szczelinowe

455 m – obwód ściany szczelinowej

5125 m3 betonu

17 m – średnia głębokość ściany szczelinowej

30 dni roboczych (zgodnie z harmonogramem prac)

plac budowy – 14 000 m2

Mikropale 40/16 mm

505 szt. (1 sztuka na 8 m)

4040 m – długość mikropali

Pale CFA Ø600 mm

119 szt. (pale CFA jako słupy tymczasowe – 119 szt.)

952 m – łączna długość

Zbrojenie pali kształtownikami HEB 300

119 szt. (jeden pal co 9 do 10 m)

łączna długość - 4040 mb

Koneser - widok budowy w trakcie realizacji wykopu. Fot. Soletanche Polska sp. z o.o.

Projekt realizowali

Urszula Tomczak – główny projektant

Przemysław Włodarczyk – projektant

Paweł Świętochowski – kierownik projektu, nadzór nad całością prac

Tomasz Tomczak – nadzór budowy

Ireneusz Duda, Michał Kurzeja – nadzór w zakresie technologii jet-grouting, mikropale

Tomasz Mindewicz, Leszek Woźniak – majstrowie

Plac budowy na terenie dawnej Fabryki Wódki Koneser w Warszawie. Fot. Soletanche Polska sp. z o.o.

Przeczytaj także: Mixed-use development – chwilowa moda czy trend, który zagości na lata?