• Pierwsza maszyna TBM dla średnicowego w Łodzi rozpocznie drążenie wiosną 2020 r.
• Budowa tunelu pod Świną ruszy w marcu 2021 r. TBM już w budowie
• Pod masywem Małego Lubonia przebito prawą nitkę tunelu na trasie ekspresowej Zakopianki

Tunel średnicowy

Do Łodzi jeszcze w grudniu przyjadą pierwsze elementy maszyny TBM, rozpoczęła się budowa przeznaczonej dla niej komory startowej. Urządzenie rozpocznie pracę wiosną 2020 r. i wydrąży cztery jednotorowe tunele o łącznej długości 4,5 km w kierunku Łodzi Kaliskiej i Łodzi Żabieńca. TBM ma długość 95 m, a jej tarcza średnicę 8,76 m. Drugi, dwutorowy tunel od komory startowej pomiędzy ulicami Odolanowską i Stolarską, przez podziemne przystanki Łódź Polesie i Łódź Śródmieście, do stacji Łódź Fabryczna zostanie wykonany jeszcze większą maszyną o długości 115 m, z tarczą o średnicy 13,04 m. Obie TBM do budowy tunelu średnicowego w Łodzi konstruuje i dostarcza niemiecka firma Herrenknecht AG ze Schwanau.

TBM będzie drążyć tunel średnicowy w Łodzi. Fot. PKP PLK

W Łodzi powstanie 7,5-kilometrowa tunelowa trasa, prowadząca od dworca Łódź Fabryczna, przez skrzyżowanie ulic Zielonej i Zachodniej, w kierunku al. Włókniarzy i Manufaktury, aż do Łodzi Kaliskiej i Żabieńca.

Inwestycję wartą ponad 1,76 mld zł realizuje konsorcjum spółek Przedsiębiorstwo Budowy Dróg i Mostów Mińsk Mazowiecki sp. z o.o. (lider) oraz Energopol Szczecin S.A. Projekt otrzymał dofinansowanie z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko w wysokości około 1,43 mld zł. Inwestycja ma zostać zrealizowana do końca 2021 r. Więcej informacji na temat tunelu średnicowego tutaj.

Tunel w Świnoujściu

W Świnoujściu zaplanowano tunel jednorurowy o długości około 1,4 km, wyposażony w jezdnię z dwoma pasami ruchu o szerokości 3,5 m każdy; poniżej jezdni powstanie galeria ewakuacyjna (zejścia do niej poza nitką tunelu). Połączy on wyspy Uznam i Wolin (obecnie komunikację zapewnia jedynie prom). Drążenie pod cieśniną Świną ma rozpocznie się w marcu 2021 r. – po pięciu miesiącach TBM ma dotrzeć do szybu końcowego na wyspie Wolin. W dalszej kolejności w obiekcie powstaną drogi, zamontowane zastana też systemy bezpieczeństwa. We wrześniu 2022 r. przez podwodny tunel pojadą samochody. Inwestycja uzyskała już decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (ZRID).

Budowa maszyny TBM dla tunelu w Świnoujściu. Fot. CREG/FB Prezydent Świnoujścia Janusz Żmurkiewicz

Chińska firma China Railway Engineering Group Co. Ltd (CREG) rozpoczęła już budowę maszyny drążącej dla inwestycji w Świnoujściu. TBM będzie miała średnicę 13,46 m – największą jaką zastosowano w Polsce. Zanim to jednak nastąpi palma pierwszeństwa przypadnie niemieckiej maszynie w Łodzi, o średnicy 13,04 m. Wszystkie elementy chińskiej TBM mają dotrzeć do Świnoujścia we wrześniu 2020 r. Montaż całości zajmie od 2 do 3 miesięcy. Spółka Enea zapewni dostawy energii elektrycznej.

Wykonawca już pracuje na placu budowy, prowadził rozpoznanie saperskie i wycinkę drzew, organizuje go, by z początkiem 2020 r. rozpocząć główne prace. Cała przeprawa będzie składać się z trzech części, z których każda powstanie przy użyciu innej metody. Ta o długości 475 m wykonana zostanie w murach oporowych, do budowy 295 m użyta zostanie technika odkrywkowa, a główna część, o długości 1,48 km, wydrążona będzie właśnie przez TBM (100 m długości; tarcza o średnicy 13,5 m).

Inwestycję realizuje konsorcjum z firmą ​Porr S.A. na czele. Wartość projektu wynosi 912 mln zł, z czego 85% to dofinansowanie ze środków unijnych.

Obiekt pod Świną będzie drugim podwodnym tunelem drogowym w Polsce. Pierwszy oddano do użytku pod Martwą Wisłą w Gdańsku w 2016 r.

Zakopianka

W Małopolsce w ciągu drogi ekspresowej S7 na odcinku Naprawa–Skomielna Biała powstaje dwunawowy tunel – każda z jego rur będzie mieć po 2,06 km. Każda z nich posłuży do obsługi ruchu w jednym kierunku. Całkowita długość odcinka tunelowego pod masywem Małego Lubonia wyniesie ponad 4 km. Będzie to najdłuższa tego typu konstrukcja w Polsce w terenie pozamiejskim.

Zakopianka: budowa tunelu. Zdjęcie z placu budowy. Fot. inzynieria.com

Drążenie rozpoczęto w marcu 2017 r. Najpierw zajęto się północnym portalem prawej nitki, następnie ruszyło drążenie nitki lewej. Roboty realizowane są w trybie ciągłym, 24 godz. na dobę, siedem dni w tygodniu. 23 października 2019 r. dokonano przebicia na prawej nitce. Natomiast druga nitka ma już około 1,2 km.

Wcześniej największym wyzwaniem była praca przy portalu północnym w bezpośrednim sąsiedztwie drogi krajowej nr 7, czyli starej Zakopianki. Ta musiała pozostawać czynna. Dlatego zastosowano technologię parasolową umożliwiającą prowadzenie robót bez zamykania drogi.

Do drążenie wykorzystano, po raz pierwszy w Polsce, metodę ADECO RS. Dzięki niej sposób drążenia tunelu jest na bieżąco dostosowywany do faktycznych warunków na przodku. Dzięki badaniu parametrów drążenia, tam gdzie młoty, dziobaki, wiertła czy głowice skrawające nie wystarczą, stosuje się nawet materiały wybuchowe. W trakcie prac wybiera się także rodzaj zabezpieczeń drążonego otworu.

Tunel jest elementem budowy niemal 17-kilometrowego fragmentu drogi ekspresowej S7 Lubień-Chabówka. Odcinek Naprawa–Skomielna Biała buduje włoska firma Astaldi. Wartość tej części projektu wynosi prawie 969 mln zł.

Wszystkiego o tej budowie dowiesz się z naszego serwisu specjalnego Tunel Zakopianka.

Metro w Warszawie

Budowa II linii metra w Warszawie weszła w decydującą fazę. 15 września 2019 r. otwarto wschodni północny odcinek II linii metra w Warszawie. Wystarczyły trzy godziny, by z trzech oddanych do użytku stacji – Szwedzka, Targówek Mieszkaniowy i Trocka – skorzystało 18 727 pasażerów. Odcinek o długości ponad 3,2 km zbudowała w ciągu prawie 38 miesięcy włoska firma Astaldi. Koszt budowy wyniósł 1,06 mld zł. Tunele o łącznej długości 6,29 km, wydrążyły dwie maszyny TBM (ang. Tunnel Boring Machine) – Maria i Anna – pracujące z prędkością 18 m na dobę.

Dobiegają też końca prace budowlane stacjach Płocka, Młynów i Księcia Janusza. Z nowego odcinka linii M2 pasażerowie będą mogli skorzystać wiosną 2020 r., po przeprowadzeniu wymaganych odbiorów. Budowę odcinka zachodniego o długości 3,4 km prowadzi turecka firma Gülermak, a wartość kontraktu wynosi około 1,15 mld zł. Oprócz stacji staną także trzy wentylatornie – łączna kubatura tych obiektów wyniesie 341 330 m³. Całkowita długość tuneli osiągnie 5,4 km.

Po wymaganych odbiorach, z nowego odcinka linii M2 pasażerowie będą mogli skorzystać wiosną 2020 r. By dotrzymać deklarowanego terminu zmieniono kolejność działań poprzedzających otwarcie.

Wylewanie stropu górnego na stacji Bródno. Fot. Metro Warszawskie

Trwają też prace na wschodniej północnej końcówce II linii metra. Na stacji Bródno rozpoczęły się prace przy budowie poziomu -1, czyli przyszłej antresoli stacji. To właśnie na tej stacji powstanie komora startowa dla dwóch maszyn TBM, które będą drążyć 4 km tuneli metra. Maszyny prace mają rozpocząć na początku 2020 r.

Ostatni odcinek tej części inwestycji od Targówka do Bródna będzie miał 3,9 km długości, trzy wentylatornie, trzy stacje (Zacisze, Kondratowicza i Bródno) i halę odstawczą z 11 torami. Tę inwestycję realizuje konsorcjum spółek Gülermak i Astaldi za prawie 1,4 mld zł. Odcinek powinien być gotowy do września 2021 r. Informacje o drugiej linii metra znajdują się w naszym temacie specjalnym.

Rozpoczęto też prace związane z budową III linii podziemnej kolei. Spółka Metro Warszawskie podpisała umowę na wykonanie studium technicznego dla trzeciej linii metra. Opracuje je konsorcjum fim Egis Poland, Transeko Brzeziński, Dybicz, Szagala oraz Egis Rail za 1,91 mln zł brutto. W pierwszym etapie linia M3 miałaby objąć Pragę-Południe.

Rozbudowana o dwie stacje – Plac Konstytucji i Muranów – zostanie także I linia. Dzięki inwestycji odległość między stacjami zmniejszy się z 1,5 km do około 700 m. Według założeń uruchomienie nowych przystanków nie zakłóci częstotliwości kursów na I linii.

Tunele na drogach ekspresowych S3 i S19

Na odcinku drogi ekspresowej S3 od węzła Bolków do węzła Kamienna Góra Północ (bez węzła) powstaną dwa tunele, z czego jeden ma mieć około 2300 m długości, a drugi – 320 m. Złożono już wniosek o wydanie decyzji ZRID (zezwolenie na realizację inwestycji drogowej), który rozpatruje Dolnośląski Urząd Wojewódzki. Decyzja powinna zostać wydana w I połowie 2020 r.

Tunel w ciągu S3. Źródło: www.mostykatowice

Nawy główne dłuższego tunelu, ze względu na duży przekrój poprzeczny, powstaną przy użyciu górniczej metody NATM (Nowa Austriacka Metoda Tunelowania). Będzie to najdłuższy tunel drogowy w Polsce wydrążonym w skale tą metodą.

Rozpoczęły się badania geologiczne na odcinku planowanej drogi ekspresowej od Babicy do Domaradza (woj. podkarpackie). Ten fragment S19 ma mieć 23,5 km długości, w jego ciągu powstaną m.in. trzy tunele o łącznej długości 4,6 km. S19 to część szlaku Via Carpatia. Odcinek Babica–Domaradz jest w przygotowaniu, toczą się prace geologiczne w ramach umowy z lutego 2018 r. na wykonanie koncepcji programowej (KP) z pełnym rozpoznaniem geologicznym.

W celu rozpoznania warunków podłoża wykonywane są sondowania sprawdzające i wiercenia. Odwierty osiągną łączną długość ponad 26,2 km. W miejscach planowanej budowy tuneli dodatkowo odbędą się badania m.in. wodochłonności oraz prześwietlenia miedzyotworowe. Do realizacji tego zadania wykorzystywane są wiertnice samojezdne na podwoziu gąsienicowym. To maszyny przystosowane do pracy w bardzo trudnych warunkach terenowych, a w przypadku tego odcinka przyszłej S19 muszą poradzić sobie m.in. w głębokich jarach o stromych zboczach oraz w kompleksach leśnych.

Z kolei na odcinku Rzeszów Południe–węzeł Babica, którego długość wyniesie około 10,3 km powstanie m.in. 2-kilometrowy tunel. Na ten projekt złożono już oferty.

Trasa Łagiewnicka

Trasa Łagiewnicka to 3,5-kilometrowa droga budowana na południu Krakowa. W dużej części, na odcinku o łącznej długości 2,5 km, poprowadzona zostanie tunelami. Zostaną one wybudowane przy użyciu metody ścian szczelinowych. W sumie powstanie siedem tego typu obiektów – sześć drogowych oraz jeden tramwajowy. Około 200 m długości będzie mieć tunel pod skrzyżowaniem ul. Turowicza i ul. Herberta. W rejonie Białych Mórz, między sanktuariami Bożego Miłosierdzia i św. Jana Pawła II, powstaną sąsiadujące ze sobą tunele drogowy i tramwajowy (oba po ponad 600 m). Trochę krótszy – ponad 500 m – będzie obiekt od rejonu ul. Ludwisarzy do planowanego węzła z ul. 8 Pułku Ułanów i Nowoobozową. Około 60 m ma mieć tunel pod ul. Zakopiańską, a około 22 m pod węzłem Trasy Łagiewnickiej i ul. 8 Pułku Ułanów. Ostatni tunel, pod ulicami Rostworowskiego, Kobierzyńską oraz Ruczaj, będzie długi na około 350 m. Tunele powstaną przy użyciu metody ścian szczelinowych.

Budowa Trasy Łagiewnickiej. Fot. trasalagiewnicka.krakow.pl

Budowa trwa od ponad półtora roku, ale zakończy się 10-12 miesięcy później niż zakładały plany (pierwotnie 31 grudnia 2021 r.). Inwestycję realizuje Budimex za około 800 mln zł. W naszym temacie specjalnym więcej informacji o Trasie Łagiewnickiej.

Tunele są też w planach budowy Trasy Zwierzynieckiej i Trasy Pychowickiej, jednak na rozpoczęcie tych inwestycji przyjdzie poczekać do co najmniej 2025 r.