W 2017 r. długość sieci śródlądowych dróg wodnych w Polsce wyniosła 3654 km, z czego 2417 km stanowiły uregulowane rzeki żeglowne, 644 km – skanalizowane odcinki rzek, 335 km – kanały, a 259 km – jeziora żeglowne. Eksploatowanych przez żeglugę było 3363 km (92,1%) dróg żeglownych.
Drogi wodne w Polsce. Fot. Adamtepl/Pixabay
W Polsce w 2017 r. wymagania stawiane drogom wodnym o znaczeniu międzynarodowym (klasy IV i V) spełniało 5,9% długości dróg wodnych (214 km). Pozostałą sieć dróg wodnych tworzą drogi o znaczeniu regionalnym (klasy I, II i III), których łączna długość to 3440 km (94,1% ogólnej długości dróg wodnych).
Spośród krajów Unii Europejskiej (UE), dłuższą siecią dróg wodnych mogą pochwalić się tylko Niemcy, Finlandia, Francja i Holandia. W 2016 r. w naszym kraju na 1000 km2 przypadło 11,7 km dróg żeglownych. Średnia UE to z kolei 9,3 km/1000 km2. Sieć dróg wodnych w Polsce ukształtował naturalny układ rzek oraz kanały, wybudowane przede wszystkim w XVIII i XIX w.
Najdłuższe odcinki dróg wodnych w Polsce:
- Wisła od ujścia rzeki Sanny do Płocka – 324,8 km długości; klasa drogi wodnej Ib
- Odra od śluzy w miejscowości Brzeg Dolny do ujścia Nysy Łużyckiej – 259,8 km; klasa drogi wodnej II
- Bug od ujścia rzeki Muchawiec do ujścia do Narwi – 224,2 km; klasa drogi wodnej Ia
- Wisła od stopnia wodnego Przewóz do ujścia Sanny – 203 km; klasa drogi wodnej Ib
- Wisła od ujścia Tążyny do Tczewa – 190,5 km; klasa drogi wodnej II
- Odra od śluzy w Kędzierzynie-Koźlu do śluzy w Brzegu Dolnym – 187,1 km; klasa drogi wodnej III
- Narew od ujścia Biebrzy do Pułtuska – 186 km; klasa drogi wodnej Ia
- Warta od Lubonia do ujścia Noteci – 183,8 km; klasa drogi wodnej Ib
- Warta od Kanału Ślesińskiego do Lubonia – 154,6 km; klasa drogi wodnej Ia
- Noteć górna od jeziora Gopło do połączenia z Kanałem Górnonoteckim oraz Kanał Górnonotecki do połączenia z Kanałem Bydgoskim – 87,1 km; klasa drogi wodnej Ia
W Polsce podział klas dróg wodnych zależy od maksymalnych parametry statków, jakie mogą być dopuszczone do żeglugi. W naszym kraju klasę dróg wodnych określają przepisy ustawy o żegludze śródlądowej.
Klasy dróg wodnych w Polsce. Źródło: GUS
Polską klasyfikację dróg wodnych do standardów międzynarodowych, obowiązujących w UE, dostosowują zapisy Rozporządzenia Rady Ministrów. Zgodnie z nimi, wymagania klas IV i V, pozwalające na eksploatację statków o tonażu powyżej 1000 t, spełnia w Polsce około 6% z całej długości dróg wodnych. To łącznie jedynie 214,1 km dróg posiadających parametry niezbędne dla nowoczesnej żeglugi.
Do dróg wodnych o parametrach klas międzynarodowych należą w Polsce:
- Wisła od ujścia Przemszy do połączenia z Kanałem Łączyńskim – 37,5 km (klasa IV),
- Wisła od Płocka do stopnia wodnego Włocławek – 55 km (klasa Va),
- Martwa Wisła – 11,5 km (klasa Vb),
- Jezioro Dąbie do granicy z morskimi wodami wewnętrznymi – 9,5 km (klasa Vb),
- Odra od miejscowości Ognica do Przekopu Klucz-Ustowo i dalej jako Regalica do ujścia do jeziora Dąbie – 44,6 km (klasa Vb),
- Odra Zachodnia – 36,3 km (klasa Vb),
- rzeka Parnica i Przekop Parnicki od Odry Zachodniej do granicy z morskimi wodami wewnętrznymi – 6,9 km (klasa Vb).
Z kolei pod koniec 2016 r. trzy drogi wodne biegnące przez Polskę zostały ujętych w europejskiej Konwencji AGN, która zasięgiem obejmuje obszar od Atlantyku po Ural, łącząc 28 europejskich krajów. Przez Polską prowadzą trzy spośród szlaków żeglugowych znajdujących się w wykazie standardów i parametrów sieci dróg wodnych międzynarodowego znaczenia zawartych w „Niebieskiej Księdze” wydanej na podstawie porozumienia AGN5:
- E30 – łączący Morze Bałtyckie z Dunajem w Bratysławie, na terenie Polski obejmując Odrę od Świnoujścia do granicy z Czechami;
- E40 – łączący Morze Bałtyckie w Gdańsku z Dnieprem w rejonie Czarnobyla i dalej z Morzem Czarnym, na terenie Polski obejmując Wisłę od Gdańska do Warszawy, Narew oraz Bug do Brześcia;
- E70 – łączący Holandię z Rosją i Litwą, na terenie Polski obejmując Odrę od ujścia Kanału Odra-Hawela do ujścia Warty w Kostrzynie, drogę wodną Wisła-Odra oraz od Bydgoszczy dolną Wisłę i Szkarpawę lub Wisłę Gdańską.
Dodatkowo AGN wskazuje 10 lokalizacji polskich portów śródlądowych o międzynarodowym znaczeniu: Świnoujście, Szczecin, Kostrzyn, Wrocław, Koźle, Gliwice, Gdańsk, Bydgoszcz, Warszawa, Elbląg.
Przystąpienie Polski do Konwencji AGN jest jednym z elementów realizacji postanowień Białej Księgi Transportu (czyli strategii Unii Europejskiej dotyczącej rozwoju transportu). Zgodnie z nią do 2030 r. 30% drogowego transportu towarów na odległość większą niż 300 km należy przenieść na inne środki transportu, np. kolej lub transport wodny, zaś do 2050 r. powinno to być ponad 50% tego typu transportu. Dokument zakłada również m.in., że do 2050 r. nastąpi osiągnięcie wysokiej jakości i przepustowości sieci.
Przeczytaj także: 13 lat - czy to wystarczy, by żegluga śródlądowa znowu funkcjonowała? [wywiad]
Foto, video, animacje 3D, VR
Twój partner w multimediach.
Sprawdź naszą ofertę!
Aby dodać komentarz musisz być zalogowany. Przejdź do formularza logowania/rejestracji.