Propozycja MI dotyczy przede wszystkim zmian w procedurze budowy kolejowych obiektów tunelowych. Do tej pory w przypadku realizacji inwestycji tunelowej właściciele nieruchomości, pod którymi miał przebiegać obiekt, byli wywłaszczani. Prawo własności przechodziło na rzecz Skarbu Państwa, a następnie w użytkowanie wieczyste PKP Polskich Linii Kolejowych (PKP PLK).

Jeśli nowe przepisy wejdą w życie wykupienie gruntu nie będzie konieczne. Właściciel nieruchomości będzie mógł ubiegać się jedynie o odszkodowanie z tytułu utrudnień i strat, jakie poniesie w związku z budową i eksploatacją tunelu kolejowego. Zdaniem autorów pomysłu takie rozwiązanie przyspieszy realizację tunelowych inwestycji.

Pomysł wzbudził jednak w branży sporo wątpliwości. Jak mówił w rozmowie z nami adwokat Łukasz Wójtowicz, stanowi on realne zagrożenie dla prawa własności obywateli będących właścicielami tych nieruchomość. Według mecenasa to właśnie zwykli obywatele będą na nowych regulacjach najbardziej stratni.

Zamiast otrzymać pełną rekompensatę za swoją nieruchomość, umożliwiającą im choćby zakup nieruchomości o zbliżonej wartości i właściwościach, zostaną zmuszeni do znoszenia nowej, uciążliwej służebności. Zwłaszcza że proponowane rozwiązania w tym zakresie są zbyt lakoniczne i w związku z tym mogą przenosić na obywatela konieczność wykazania słusznego odszkodowania za tego typu służebność – wyjaśnia.

Sceptycznie do propozycji MI odniósł się także Krzysztof Bartuś, wieloletni biegły sądowy, rzeczoznawca majątkowy, analityk i doradca rynku nieruchomości. Zwrócił on uwagę na fakt, że właściciel gruntu będzie narażony wówczas na długotrwałą walkę o słuszne wynagrodzenie za ograniczenie prawa własności.

Praktyka z ostatnich kilkunastu lat wskazuje, że organy często zaniżają proponowaną wysokość odszkodowania, korzystając z niejasnych procedur administracyjnych, przepisów dotyczących ustalania odszkodowań i braku poprawnego standardu zawodowego rzeczoznawców majątkowych, który jednoznacznie określałby sposób szacowania służebności przesyłu i innych służebności.

Zgodnie ze standardowym przebiegiem procesu legislacyjnego nie wcześniej niż siedem dni po doręczeniu posłom sprawozdania komisji nastąpi drugie czytanie. Podczas niego komisja przedstawi Sejmowi sprawozdanie o projekcie ustawy, następnie będzie on przedyskutowany, a ewentualne poprawki lub wnioski zanotowane.

Przeczytaj także: W Polsce powstanie 20 tuneli kolejowych