• W montażu TBM pomagają dwa żurawie gąsienicowe o udźwigu 650 i 300 ton
• Tunel będzie drążony na głębokości 100 m
• Wykonanie 1 km zajmie cztery miesiące

Droga ekspresowa S19 – montaż ogromnej maszyny TBM

Przy montażu Karpatki pracownicy używają dwóch żurawi gąsienicowych o udźwigu 650 i 300 ton. Służą do przenoszenia elementów maszyny. Oba wykorzystano do zainstalowania 400-tonowej tarczy skrawającej. W ten sposób osiągnięto jeden z kamieni milowych. Kolejny krok to zamontowanie suwnic, instalacji elektrycznych i hydraulicznych.

Średnica TBM wynosi 15,16 m, jej całkowita masa to 4367 ton, znajdzie się w niej 471 narzędzi wspomagających wiercenie. Tunel będzie drążony na głębokości ponad 100 m, maksymalny nacisk maszyny to 31 700 ton.

Fot. GDDKiA

Droga ekspresowa S19 – przebieg drążenia

Na wykonanie 1 km tunelu potrzeba czterech miesięcy, 11,5 dnia zajmie wydrążenie i zabezpieczenie prefabrykatami 100 m obiektu. Maksymalna prędkość wiercenia wynosi 65 mm/min, a Karpatka będzie zużywać średnio 87 MWh energii elektrycznej na dobę. Drążenie rozpocznie się w III kwartale 2023 r., a zakończy w II połowie 2025 r.

Droga ekspresowa S19 – konstrukcja i obudowa tunelu

Tunel o długości 2255 m będzie mieć dwie nawy połączone 15 przejściami poprzecznymi. W każdej nawie znajdzie się dwupasowa jezdnia z dodatkowym pasem awaryjnym. Podczas budowy TBM będzie drążyć i jednocześnie układać obudowę z pierścieni złożonych z prefabrykowanych elementów żelbetowych czyli tubingów.

Ich produkcja odbywa się na placu budowy w hali prefabrykacji w Lutoryżu (później będzie tam miejsce obsługi podróżnych). Znajdują się w niej linia produkcyjna, cztery suwnice (największa o udźwigu 60 ton) i węzeł betoniarski.

Fot. GDDKiA

Droga ekspresowa S19 – produkcja segmentów obudowy

Produkcja tubingu, od przygotowania formy do rozformowania gotowego elementu zajmuje 8–9 godz. Ten czas obejmuje także dojrzewanie betonu. Jest krótki dzięki zastosowaniu komory naparzania, gdzie segment pierścienia obudowy znajduje się przez 6–89 godz. Obudowa tunelu w Babicy będzie się składać z ponad 2230 pierścieni (jeden składa się z 10 tubingów). Zużycie betonu wyniesie 118 tys. m³.

Dziennie powstaje 50 tubingów, z których powstaje pięć pierścieni wystarczających do obudowania 10 m tunelu. Oznacza to średnie zużycie 270 m³ betonu, na jeden pełny element około 53 m³. Segment waży około 14 ton, a cały pierścień mniej więcej 132 tony. Standardowo wykorzystuje się beton C50/60, ale przy przejściach poprzecznych ma on wyższą klasę C60/75.

Fot. GDDKiA

Droga ekspresowa S19 – jaki będzie odcinek Rzeszów Południe–Babica

Odcinek drogi ekspresowej S19 Rzeszów Południe–Babica będzie liczyć 10 km. Roboty budowlane trwają od kwietnia 2022 r. Poza fragmentem tunelowym odhumusowano już niemal cały obszar trasy, trwają roboty ziemne przy obiektach inżynieryjnych. W ramach zadanie powstanie węzeł Babica (typu trąbka) w pobliżu skrzyżowania DK19 z DW988.

Poza tunelem zaplanowano sześć estakad, dwa wiadukty nad drogą ekspresową i jeden nad linią kolejową. Powstaną trzy przejścia dla zwierząt, przejazd pod S19, para miejsc obsługi podróżnych (MOP Lutoryż) i centrum zarządzania tunelem. Na dwóch ostatnich obiektach znajdą się lądowiska dla śmigłowców Lotniczego Pogotowia Ratunkowego.

Wykonawcą zadania za ponad 2,23 mld zł jest konsorcjum firm Mostostal Warszawa i Acciona Construcción. Wszystko ma być gotowe w połowie 2026 r.

Fot. GDDKiA

Droga ekspresowa S19 – międzynarodowy szlak Via Carpatia

Droga ekspresowa S19 jest częścią międzynarodowego szlaku Via Carpatia przebiegającego z północy na południe Europy. W Polsce będzie to trasa o długości 700 km, na którą złożą się odcinki dróg ekspresowych S61, S16 i S19. W kraju Via Carpatia jest poprowadzona od granicy z Litwą w Budzisku, przez Suwałki, Ełk, Białystok, Lublin i Rzeszów do Barwinka na granicy ze Słowacją. To teren pięciu województw: podlaskiego, warmińsko-mazurskiego, mazowieckiego, lubelskiego i podkarpackiego (S19 między Lublinem a Rzeszowem jest w użytku).

Fot. GDDKiA

Droga ekspresowa S19 na Podkarpaciu

W woj. podkarpackim droga ekspresowa będzie miała 169 km. Z trasy Lasy Janowskie–Rzeszów Południe o długości 81,8 km kierowcy już korzystają. 72,9 km jest w realizacji: w budowie Rzeszów Południe–Babica i Krosno–Miejsce Piastowe, a na etapie projektowania Babica–Jawornik, Domaradz–Krosno, Miejsce Piastowe–Dukla, Dukla–Barwinek i dobudowa drugiej jezdni Sokołów Małopolski Płn.–Jasionka. Pozostałe 11,6 km znajduje się na etapie przetargu. To dwa odcinki Jawornik–Lutcza, Lutcza–Domaradz.

Przeczytaj także: Droga ekspresowa S14. Odcinek prawie gotowy. Przelot nad budową