• Partner portalu
  • Partner portalu
  • Partner portalu
Partnerzy portalu
  1. home Inżynieria.com
  2. Inż. Bezwykopowa
  3. Wiadomości
  4. Renowacja wykładzinami (rękawami) utwardzanymi na miejscu

Renowacja wykładzinami (rękawami) utwardzanymi na miejscu

II Konferencja CIPP Technology Days

Opublikowano: 11-01-2018 (Aktualizacja: 16-01-2018) Źródło: inzynieria.com
Autor Paulina Wójtowicz
Paulina Wójtowicz

Początkowo stosowano ją wyłącznie w Wielkiej Brytanii, z biegiem lat podbijała kolejne rynki, a obecnie jest najczęściej stosowaną metodą odnowy infrastruktury sieciowej. Technologia CIPP (ang. Cured in Place Pipe) – bo o niej mowa – jest coraz popularniejsza także w Polsce. Pokłosiem tego trendu są spotkania branżowe ekspertów mających z nią styczność w swojej pracy: badawczej, projektowej, wykonawczej, kontrolnej i inwestorskiej. Największe z nich – Konferencja CIPP Technology Days – odbyło się w dniach 11–12 stycznia br. w Gdańsku i zostało zorganizowane przez Wydawnictwo INŻYNIERIA sp. z o.o.

Paweł Kośmider, Przewodniczący Konferencji. Fot. Quality Studio Paweł Kośmider, Przewodniczący Konferencji. Fot. Quality Studio

IX Konferencja Bezwykopowa Rehabilitacja

BR2025

15 - 17 stycznia 2025 r., Pałac i Folwark, Łochów

Zarejestruj się!

Rozkwit technologii CIPP

Zagadnienie renowacji z zastosowaniem wykładzin CIPP, czyli utwardzanych na miejscu, nie jest nowe. Warto przypomnieć, że po raz pierwszy wykładzina CIPP została zastosowana podczas renowacji przewodu kanalizacyjnego w roku 1971 we wschodnim Londynie w dzielnicy Hackney. Początkowo renowacje z wykorzystaniem takich rękawów przeprowadzano głównie w Wielkiej Brytanii, w kolejnych latach wdrażano je już w wielu krajach europejskich, w Australii i w Stanach Zjednoczonych. Rozkwit technologii CIPP w ostatnich latach obserwujemy również w Polsce, gdzie mamy dostępną całą gamę rozwiązań stosowanych w jej obrębie, a firmy dostawcze i wykonawcze wdrażają wszelkie pojawiające się nowinki i są na bieżąco ze światowymi trendami – mówił podczas uroczystego otwarcia drugiej edycji konferencji jej Przewodniczący Paweł Kośmider.

Program tegorocznej konferencji CIPP Technology Days został opracowany przy uwzględnieniu postulatów i propozycji uczestników pierwszej edycji wydarzenia, którzy zawarli je w wypełnianych wówczas ankietach. W toku obrad sporo miejsca zajęły m.in. zagadnienia związane z doborem metod wykonawczych, materiałów i sprzętu do renowacji z wykorzystaniem wykładzin utwardzanych na miejscu. Omówione zostały również najnowsze realizacje z wykorzystaniem innowacyjnych metod, najczęściej popełniane błędy w zakresie projektowania, przygotowania specyfikacji przetargowych czy wykonywania prac renowacyjnych, a także warunki, jakie powinny zostać spełnione przy odbiorze robót przez zamawiającego. Wszystkie zagadnienia były ilustrowane przykładami bezwykopowych inwestycji – zarówno lokalnych, jak i międzynarodowych.

Kluczowy jest wybór metody renowacji

Podczas obrad spory nacisk położono na wybór odpowiedniej metody renowacji. Decyzja ta rzutuje zarówno na opracowanie projektu, jak i przeprowadzenie samych prac, a nade wszystko – ich skuteczność. Co jednak ważne, nie ma jednego uniwersalnego sposobu naprawy. Każda metoda będzie skuteczna na tyle, na ile może być zastosowana w konkretnych warunkach. Źle dobrana metoda skutkuje koniecznością ponownej naprawy – podkreślał podczas swojego wystąpienia dr inż. Tomasz Abel z Politechniki Wrocławskiej.

dr inż. Tomasz Abel, Politechnika Wrocławska / fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com dr inż. Tomasz Abel, Politechnika Wrocławska / fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Jak zatem dobrać odpowiednią do danej realizacji metodę? Uczestnicy konferencji byli w tym temacie zgodni: należy zebrać wszystkie możliwe informacje o rurociągu, który ma zostać poddany renowacji. Chodzi m.in. o takie parametry jak: obciążenie, ciśnienie wewnętrzne, wytrzymałość czy średnica nominalna. Równie istotne, jak określenie stanu macierzystego rurociągu, jego geometrii i zakresu uszkodzeń, jest pozyskanie informacji na temat warunków gruntowo-wodnych otaczających rurociąg oraz parametrów wytrzymałościowych materiału konstrukcyjnego macierzystego przewodu.

Dlaczego dane te są tak ważne? Chodzi o jak najbardziej świadomy wybór sposobu renowacji rurociągu. Jak bowiem podkreślał Christian Hartl z Grupy RTi, każdy system ma swoje zalety i wady, a także ograniczenia. Z tego powodu warto korzystać z gotowych norm, w pierwszej kolejności – międzynarodowych, w drugiej – krajowych, zapoznając się z nimi i dobierając wytyczne do konkretnej sytuacji. Największym wyzwaniem jest mieć ogląd istniejących norm. Ale ważniejsze od tego, którą normę wybierzemy, jest to, żeby w ogóle ją wybrać – konkludował.

Christian Hartl, Grupa RTi / fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com Christian Hartl, Grupa RTi / fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Zdarza się jednak, że wykorzystanie gotowych wytycznych nie znajduje w danej sytuacji uzasadnienia. To m.in. przypadki renowacji rurociągów o skomplikowanych kształtach bądź wystawionych na działanie niestandardowego rodzaju obciążeń. Tu sprawdza się analiza numeryczna. Metoda Elementów Skończonych (MES) – jak podkreślała Beata Nienartowicz z Politechniki Wrocławskiej – jest potężnym narzędziem obliczeniowym. Zalety? M.in. możliwość wykonania obliczeń dla dowolnej geometrii przekroju, łatwość porównania wielu wariantów renowacji i szansa na identyfikację najbardziej niekorzystnego wariantu.

Czym i jak naprawiać?

Prelegenci podczas swoich wystąpień dyskutowali również na temat wątpliwości, jakie pojawiają się na etapie wyboru odpowiedniego materiału do utwardzania wykładzin czy wykonywania napraw miejscowych. Bogusław Wójtowicz ze spółki POliner porównał właściwości rękawów filcowych i rękawów wykonanych z włókien szklanych. Uwzględniając takie czynniki jak szybkość instalacji, zdolność pokonywania łuków, wrażliwość na drgania czy zmiany temperatur, średnica lub kształt kanału, stwierdził, że włókno szklane jako materiał okazuje się lepszym wyborem w przypadku krótkich, prostych instalacji i przy małych ograniczeniach średnicy rurociągu. Z kolei rękawy filcowe sprawdzają się przy średnicach powyżej 500 mm, zmianach geometrii, kierunku i łuku, pod drogami i torami oraz w przypadkach, gdy mamy do czynienia z instalacjami na znaczących długościach.


Bogusław Wójtowicz, POliner sp. z o.o. sp.k./ fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com Bogusław Wójtowicz, POliner sp. z o.o. sp.k./ fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

O konkretnych przypadkach napraw punktowych mówił z kolei dr inż. Tomasz Abel. Podczas swojego wystąpienia omówił m.in. zastosowanie opasek gumowych i pakerów naprawczych, a także przedstawił rozwiązania technologiczno-materiałowe, analizując takie czynniki jak rodzaj tkanin powłokowych, impregnacja czy czas utwardzania. Dodał przy tym, że decyzja o zastosowaniu napraw miejscowych musi być zawsze poprzedzona analizą obciążeń, poziomu wód gruntowych i samych uszkodzeń.

O błędach trzeba rozmawiać

Niedbałość na etapie projektowania, w szczególności w kontekście wyboru metody, a także przygotowania dokumentacji przetargowej skutkuje daleko idącymi konsekwencjami. O możliwych błędach w tym obszarze mówił podczas tegorocznej konferencji CIPP Technology Days Stanisław Szczekarewicz z firmy GSG Industria sp. z o.o. Mimo że niektóre z nich wydają się z pozoru nieznaczące, jak np. przeniesienie obowiązku uzgodnień z właścicielami terenu na wykonawcę, mają ogromny wpływ na przebieg realizacji zadania i skuteczność renowacji. Mogą nie tylko powodować roszczenia wykonawców, ale także doprowadzić do sytuacji, gdy do renowacji wykorzystany zostanie materiał, który przy danym typie uszkodzeń zupełnie się nie sprawdzi.

Stanisław Szczekarewicz, GSG Industria sp. z o.o. / fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com Stanisław Szczekarewicz, GSG Industria sp. z o.o. / fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Aby wyeliminować błędy związane z projektowaniem i opisywaniem technologii, potrzeba takich spotkań, jak to, które się tu odbywa – zaznaczył w swoim podsumowaniu Szczekarewicz. Dodatkowo należałoby w planowaniu inwestycji zwiększyć nakłady na prace związane z przygotowaniem dokumentacji projektowych i przetargowych. Środki, które są na to przeznaczone, powinny wynosić 2–3% wartości całej inwestycji. W praktyce stanowią one jedynie 0,5%. To dlatego, jako biuro projektowe, nie jesteśmy w stanie wielu rzeczy przewidzieć – tłumaczył.

CIPP: nowe rozwiązania i realizacje

Ważne miejsce w obradach zajęły prezentacje i omówienie wybranych rozwiązań stosowanych podczas renowacji w technologii CIPP. Jan Krasowski z KrasoTech GmbH przedstawił zastosowanie technologii UV-LED „Bluelight” w renowacjach przykanalików i kanałów do DN300 na przykładzie międzynarodowych projektów. Największe zalety tego rozwiązania to, zdaniem prelegenta, redukcja emisji dwutlenku węgla oraz niższe niż w przypadku utwardzania parą wodną zużycie energii.

Z kolei Rafał Chart z Insituform sp. z o.o. – firmy, która opracowała technologię CIPP i do dziś wyprodukowała już ponad 50 mln km rękawów – zaprezentował nowe rozwiązania w ofercie przedsiębiorstwa. To m.in. rękawy iFlex S oraz iFlex P, wykonane z bardziej elastycznego filcu poliestrowego i stosowane do naprawy przykanalików oraz instalacji wewnętrznych w budynkach, a także Insitumain – rękaw samonośny, łączący standardowy rękaw filcowy z elastycznymi matami z włókien szklanych, służący do renowacji rurociągów ciśnieniowych. Co w ich stosowaniu jest najważniejsze? Dobór odpowiedniego rozwiązania do sytuacji, nigdy odwrotnie, doświadczenie oraz projektowanie, projektowanie i jeszcze raz projektowanie – podkreślał Chart.

Rafał Chart, Insituform sp. z o.o. / fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com Rafał Chart, Insituform sp. z o.o. / fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

O nowych rozwiązaniach i realizacjach w obszarze renowacji rurociągów i studni wykładzinami utwardzanymi promieniowaniem UV opowiadał Michał Andrzejewski z firmy Gamm-Bud sp. z o.o. Zwrócił uwagę na fakt, że metoda ta jest coraz powszechniej stosowana do renowacji m.in. kanalizacji ciśnieniowej i przewodów wodociągowych. Wybrane projekty renowacyjne w zakresie rurociągów wodociągowych omówił szerzej dr inż. Andrzej Kolonko z Politechniki Wrocławskiej. Zwrócił m.in. uwagę na rosnącą popularność tzw. zielonych żywic, czyli żywic niezawierających styrenu. Trend ten dostrzegli także inni uczestnicy konferencji, którzy chętnie zabierali głos w sprawie stosowania ekożywic i ich udziału w działaniach zmierzających do poprawy stanu środowiska naturalnego.

Powinniśmy coraz więcej rozmawiać o żywicach bezstyrenowych. Uważam, że to jest następny trend, którym powinniśmy się wszyscy w Polsce poważnie zająć. Musimy dbać o zdrowie naszych mieszkańców, pracowników. Odwrotu moim zdaniem nie ma – mówił podczas panelu dyskusyjnego Kazimierz Rutkowski, zastępca dyrektora pionu ścieków w Miejskim Przedsiębiorstwie Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie S.A.

Dobre praktyki wykonawcze

Zarówno wybór odpowiedniej metody i stosowanych rozwiązań, jak i opracowanie dokumentacji projektowej czy przetargowej, to kluczowe etapy przygotowania do najważniejszej części realizacji: wykonawstwa. Jak wykazał Tomasz Daniłoś z firmy BLEJKAN S.A., same prace renowacyjne również obarczone są ryzykiem błędu. Jego przyczyny bywają różnorodne. Może to być nieprawidłowy pomiar rzeczywistej długości kanału poddawanego renowacji lub niewłaściwe przygotowanie go do dalszych prac.

Tomasz Daniłoś, BLEJKAN S.A. / fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com Tomasz Daniłoś, BLEJKAN S.A. / fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Ale zdarzają się także wypadki mające konsekwencje ekologiczne i społeczne. Jako przykład Daniłoś podał niedostateczne wygrzanie rękawa utwardzanego wodą lub parą wodną. Może wówczas dojść do emisji niezwiązanego w procesie utwardzania wspomnianego już styrenu. Jego niekontrolowany „wyrzut” może spowodować zanieczyszczenie powietrza czy nawet zatrucie wody. Bardzo istotne jest więc odpowiednie dobranie metody naprawy, utwardzania rękawa czy materiału do sytuacji, którą zastaniemy w kanale – przypominał.

Technologia CIPP w pracach realizowanych przez przedsiębiorstwa wod-kan

Podczas obrad poruszony został także bardzo ważny temat dotyczący wykonawstwa prac renowacyjnych przez przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjne. Mirosław Cecuga z firmy Sezam Instal sp.j., przedstawiając system renowacji kanalizacji na bazie żywic epoksydowych, przekonywał, że może on być codziennym narzędziem pracy dla firm tego typu. Instalowanie rękawów we własnym zakresie daje – według Cecugi – przedsiębiorstwu wod-kan nieograniczoną i bezwarunkową kontrolę nad procesem bezwykopowej renowacji, gwarantuje najwyższą jakość i elastyczność procesu inwestycyjnego.

Mirosław Cecuga, Sezam Instal sp.j. / fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com Mirosław Cecuga, Sezam Instal sp.j. / fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Tego typu model wykonawstwa wywołał żywą dyskusję już podczas ubiegłorocznego spotkania. Tym razem również spotkał się z wieloma pytaniami uczestników konferencji. Zastanawiano się m.in., czy dysponując konkretnym sprzętem do przeprowadzania renowacji z wykorzystaniem wykładzin CIPP, przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjne nie zamykają się tym samym na inne technologie i ich rozwój.

Powodem, dla którego w mojej ocenie samodzielne stosowanie przez firmy wod-kan tego narzędzia nie niesie takiego niebezpieczeństwa, jest uznanie, że zakres renowacji jest ograniczony do średnic 200–600 mm. Przy większych średnicach nie zalecamy go stosować – to powinny robić firmy zewnętrzne. I wtedy jest równowaga pomiędzy firmami na rynku. Wszystko więc zależy od funkcji i potrzeb. Skoro wodociągi same czyszczą [przewody], to tym bardziej mogą je naprawiać. W mojej ocenie czyszczenie jest bardziej skomplikowane i niebezpieczne niż naprawianie metodą rękawów utwardzanych – tłumaczył Mirosław Cecuga.

Jak powinien przebiegać odbiór prac renowacyjnych?

Punktem kulminacyjnym II konferencji CIPP Technology Days był panel dyskusyjny pn. „Odbiór prac renowacyjnych zrealizowanych w technologii CIPP”. Udział w nim wzięli: dr inż. Tomasz Abel z Politechniki Wrocławskiej, Marek Gromada, wiceprezes firmy BLEJKAN S.A., dr inż. Andrzej Kolonko z Politechniki Wrocławskiej, Kazimierz Rutkowski z warszawskiego MPWiK oraz dr inż. Dariusz Zwierzchowski z Centrum Badań i Certyfikacji sp. z o.o., którego prelekcja stanowiła wstęp do tej części konferencji. Do dyskusji, moderowanej przez Pawła Kośmidra, prezesa Wydawnictwa INŻYNIERIA sp. z o.o. oraz prezesa Polskiego Stowarzyszenia Technologii Bezwykopowych, włączyli się również słuchacze.

Relację z panelu dyskusyjnego przeczytasz tutaj.

Panel dyskusyjny - Odbiór prac renowacyjnych zrealizowanych w technologii CIPP / fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com Panel dyskusyjny - Odbiór prac renowacyjnych zrealizowanych w technologii CIPP / fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Co, jak i dlaczego warto sprawdzić przy odbiorze takich prac, aby – jako zamawiający – osiągnąć zamierzone efekty? Najpierw powinniśmy określić kryteria oceny projektu renowacyjnego. Już na etapie projektowania inwestycji inwestor musi określić swoje oczekiwania, wymagania. Współpraca z projektantem nie zawsze przebiega tak jakby się chciało, ale jest bardzo ważna i musi być ścisła – podkreślał Zwierzchowski. Zwrócił także uwagę na precyzję w tworzeniu Programu Funkcjonalno-Użytkowego (PFU) oraz Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ), zapewnieniu nadzoru nad pracami i współpracy z kompetentnym laboratorium.

Prace renowacyjne uznaje się za wykonane zgodnie z dokumentacją projektową, specyfikacją techniczną i wymaganiami zamawiającego, jeśli wszystkie pomiary i badania dały wyniki pozytywne, uwzględniając błąd niepewności pomiaru. Błąd ten występuje zawsze. Wszystkie urządzenia, które są w laboratoriach, są wzorcowane, mają jakąś niedokładność. Trzeba sobie zdawać sprawę, że błąd ten istnieje i się sumuje. Nikt nie wymaga od laboratorium, żeby taki błąd był oszacowany. A powinien – wyjaśniał.

dr inż. Dariusz Zwierzchowski, Centrum Badań i Certyfikacji sp. z o.o. / fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com dr inż. Dariusz Zwierzchowski, Centrum Badań i Certyfikacji sp. z o.o. / fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Podczas dyskusji uczestników panelu zajęła m.in. kwestia pobierania próbek wykładzin. Mamy tu sporo kontrowersji, bo norma mówi co innego niż praktyka – zauważył Paweł Kośmider. Kto tak naprawdę powinien zlecać pobranie próbek i w którym miejscu powinno się te próbki pobierać? Na te i wiele innych pytań zgromadzeni goście próbowali odpowiedzieć podczas trwającej blisko godzinę dyskusji. Wnioski z tej polemiki zostaną przekazane Polskiemu Stowarzyszeniu Technologii Bezwykopowych (PSTB), które pracuje nad opracowaniem wytycznych dotyczących odbiorów prac zrealizowanych w technologii CIPP w odniesieniu do polskiego rynku bezwykopowego.

Wiedza – Biznes – Atrakcje

Tegoroczna konferencja przebiegała w nowej formule. Zgodnie z oczekiwaniami uczestników ubiegłorocznej edycji wydarzenia, organizatorzy zadbali o to, by w programie nie zabrakło czasu na polemikę. Moderowane dyskusje odbywały się po każdej sesji, a słuchacze mieli podczas nich okazję nie tylko wyrazić swoją opinię na temat omawianych problemów, ale także zadać pytania prelegentom, uczestniczącym w danej sesji. Wszyscy mówcy oraz słuchacze mieli też szansę włączyć się do dyskusji podczas wspomnianego panelu dyskusyjnego dotyczącego odbioru prac renowacyjnych w technologii CIPP.

Rozstrzygnięcie konkursu firmy BLEJKAN S.A. / fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com Rozstrzygnięcie konkursu firmy BLEJKAN S.A. / fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

CIPP Technology Days to konferencja, która organizowana jest zgodnie z hasłem „Wiedza – Biznes – Atrakcje”. Oznacza to, że na uczestników – prócz solidnej dawki wiedzy na temat technologii renowacji rękawami utwardzanymi na miejscu oraz branżowych i biznesowych rozmów – czekały także liczne atrakcje. Jedną z nich był udział w projekcie online związanym z Akademią Inżynierii. Kilka dni temu ruszyła kolejna edycja kursu, którego mecenasem jest firma BLEJKAN S.A. Kurs dotyczy renowacji przewodów wodociągowych i kanalizacyjnych w technologii CIPP. W trakcie konferencji możliwe było zapisanie się do udziału w szkoleniu, w ramach którego przewidziano atrakcyjne nagrody.

Upominki czekały także uczestników, którzy wzięli udział w konkursach przygotowanych przez organizatora we współpracy z firmami BLEJKAN S.A. oraz RTi Poland sp. z o.o. W trakcie konferencji mogli odpowiadać na pytania dotyczące działalności i najnowszych realizacji tych spółek, a autorzy prawidłowych odpowiedzi otrzymali nagrody.

Wśród atrakcji znalazł się również występ iluzjonisty Przemysława Lieske, który uświetnił wieczorny bankiet.

Przemysław Lieske / fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com Przemysław Lieske / fot. Quality Studio dla www.inzynieria.com

Jak już zostało wspomniane, program tegorocznej konferencji w dużej mierze uwzględniał postulaty słuchaczy poprzedniego spotkania. Jako organizatorzy dołożyliśmy wszelkich starań, by zarówno program, jak i oprawa wydarzenia spełniały oczekiwania naszych gości. W tym celu także w tym roku poprosiliśmy uczestników konferencji o ocenę wydarzenia, jego programu oraz organizacji. Wszystkie uwagi i sugestie zostaną wzięte pod uwagę podczas organizacji przyszłorocznej edycji CIPP Technology Days, na którą już dziś serdecznie zapraszamy.

Dziękujemy Partnerom, Patronom, Sponsorom, a także Prelegentom i Uczestnikom, bez których sukces wydarzenia nie byłby możliwy.

Zobacz fotorelację z II Konferencji CIPP Technology Days

Zobacz wideorelację z II Konferencji CIPP Technology Day

Przeczytaj, o czym jeszcze dyskutowali uczestnicy konferencji


Jak uniknąć błędów w dokumentacji projektowej lub przetargowej?


MES - narzędzie doboru parametrów wykładziny do renowacji



CIPP dla przewodów ciśnieniowych – wybór metody: pierwszy krok do skutecznej renowacji


CIPP: najczęstsze błędy wykonawcze - najważniejszy jest dobór metody


Źle dobrana metoda renowacyjna powoduje konieczność ponownej naprawy


Jakość renowacji bardzo się zmieniła

Rynek wykładzin CIPP oferuje coraz więcej. Zyskują ludzie i środowisko


Które wykładziny renowacyjne wybrać: z filcu czy wzmacniane włóknem szklanym?

 

Przeczytaj także: I Konferencja CIPP Technology Days

Foto, video, animacje 3D, VR

Twój partner w multimediach.

Sprawdź naszą ofertę!
Powiązane

Aby dodać komentarz musisz być zalogowany. Przejdź do formularza logowania/rejestracji.

    Wróć do listy

    • Partnerzy branży
    • INKOP
    x