Do drążenia tunelu w ciągu drogi ekspresowej S7, po raz pierwszy w Polsce, wykorzystano metodę ADECO RS, w ramach której korzysta się z takich urządzeń, jak młoty hydrauliczne na koparkach, dziobaki, wiertła, głowice skrawające oraz materiały wybuchowe. Podziemny obiekt drążono w skomplikowanych warunkach fliszu karpackiego. Te roboty rozpoczęto w marcu 2017 r. w Naprawie, a następnie pracowano także od strony Skomielnej Białej. W październiku 2019 r. przebito prawą, a w kwietniu 2020 r. lewą nitkę. Wraz z tymi pracami wykonywano obudowę wstępną tunelu, w tym natrysk ścian betonem.

Podczas drążenia plac budowy był formalnie zakładem górniczym. Po zakończeniu tego zakresu można było przystąpić do prac wykończeniowych, które podlegały już pod prawo budowlane.

W efekcie powstała podziemna przeprawa z dwoma nawami, z których każda ma po 2058 m długości (przy wysokości 4,7 m oraz szerokości 14,9 m). Kluczowe dla zapewnienia bezpiecznego korzystania z obiektu było nie tylko odpowiednie zaprojektowanie i wykonanie skomplikowanych systemów bezpieczeństwa, ale także zadbanie o właściwą ochronę betonowych części ścian tunelu oraz infrastruktury towarzyszącej. Warto pamiętać, że, wykonując docelowy obiekt, wbudowano łącznie 190 tys. m³ betonu.

Na co narażony jest w tunel?

Tego typu przeprawa, chociaż znajduje się pod ziemią, musi być przygotowana na zmienne warunki pogodowe. Jednym z groźnych dla betonu zjawisk jest możliwość powstania korozji spowodowanej działaniem soli drogowych. Poza tym, w podziemnych obiektach często jest wilgotno, a jednocześnie cechą charakterystyczną betonu jest występowanie szczelin. Pojawienie się w nich wilgoci może prowadzić do uszkodzeń elementów konstrukcji. Nierzadkim widokiem w tunelach są także zabrudzenia substancjami chemicznymi, jak smary czy oleje.

Aby chronić beton przed tymi zagrożeniami, stosuje się specjalne materiały, które po nałożeniu tworzą barierę na jego powierzchni. W przypadku tunelu w ciągu drogi ekspresowej S7 postanowiono skorzystać z oferty firm Hufgard Polska oraz MD Technologie. Pierwsza z nich jest dostawcą zapraw technicznych, materiałów do ochrony betonu, powłok antykorozyjnych, izolacji przeciwwodnych i izolacjo-nawierzchni, a druga licencjonowanym wykonawcą zabezpieczeń antykorozyjnych i izolacjo-nawierzchni, z wieloletnim doświadczeniem w inżynierii budowlanej.

Co wykonano pod Luboniem Małym?

Do zabezpieczenia kaloty, czyli górnej części tunelu, wykonawca zastosował zestaw składający się z dwóch produktów. Najpierw na powierzchnię nałożono EuroCret® Under AF, czyli środek gruntujący na bazie potasowego szkła wodnego. To preparat, który służy do wyrównywania i zmniejszania chłonności podłoży mineralnych, jednocześnie wiążąc pozostałości kurzu na gruntowanej powierzchni. Po nałożeniu gruntu, w następnym kroku zastosowano farbę EuroCret® Color AF. To mineralna, hydrofobowa farba na bazie zolu wodnego szkła potasowego z organicznymi stabilizatorami, do ochrony betonu w tunelach i obiektach inżynierii komunikacyjnej. Świetnie wiąże z podłożem mineralnym, tworząc niezwykle trwałą i odporną na złuszczenie powłokę. Powłoka jest niepalna, a jej klasa reakcji na ogień to A2.

Między nawami tunelu pod Luboniem Małym znajduje się 10 przejść ewakuacyjnych o szerokości 1,2 m. Są rozmieszczone co 172,5 m. W przypadku wystąpienia groźnej sytuacji, należy udać się do nich chodnikami, które są wykorzystywane także przez pracowników obsługi do prac serwisowych. Powierzchnie chodników zostały pokryte przez wykonawcę, MD Technologie, izolacjo-nawierzchnią składającą się z następujących materiałów: EuroHarz EP10E i EuroHarz PU20. 

Najpierw nałożono EuroHarz EP10E, czyli bezrozpuszczalnikową, dwuskładnikową żywicę epoksydową o niskiej lepkości, służącą m.in. do gruntowania oraz impregnacji podłoży wilgotnych i mokrych. Z kolei EuroHarz® PU20 to dwuskładnikowy materiał poliuretanowy do wykonywania elastycznych powłok izolacyjnych o wysokiej wytrzymałości, charakteryzujący się szybkim czasem zamknięcia i co za tym idzie, uzyskaniem w krótkim czasie odporności na osiadającą wilgoć i deszcz. Tego typu powłoki są nie tylko odporne na ścieranie, uderzenia czy przebicie, ale także elastyczne (zdolność przekrywania rys do 0,4 mm przy grubości warstwy 2,5 mm), poza tym nie zmieniają swoich właściwości w efekcie działania substancji chemicznych.' Fot. Quality Studio dla Hufgard Polska

Fot. Quality Studio dla Hufgard Polska

Dodatkowo, w ramach tego zadania, do zabezpieczenia m.in. części pomieszczeń w tunelu, wykonawca, MD Technologie zastosował EuroCret® HMB, czyli barwny impregnat hydrofobizujący. To produkt m.in. zwiększający mrozoodporność i ograniczający pojawianie się wykwitów oraz chroniący beton przed wnikaniem wody i soli.

Fot. Quality Studio dla Hufgard Polska

Tunel pod Luboniem Małym otwarto w listopadzie 2022 r. W trakcie tylko jednej tegorocznej wrześniowej niedzieli przez obiekt przejechało 40,5 tys. pojazdów. Kolejne rekordy spodziewane są w trakcie najbliższego okresu świąteczno-noworocznego. Warto było postawić na najwyższą jakość materiałów i fachowe wykonanie.

Przeczytaj także: Jak zadbać o kluczową infrastrukturę drogową?