Mont Cenis Tunnel znany także jako Mont d’Ambin Base Tunnel będzie mieć długość 57,5 km i powstaje na trasie planowanej linii kolejowej łączącej francuski Lyon z włoskim Turynem. Tunel prowadzi przez Alpy pomiędzy Doliną Susa w Piemoncie i Maurienne w Sabaudii. Prace przygotowawcze rozpoczęto już w 2002 r., ale dopiero w 2017 r. ratyfikowano traktat między Francją i Włochami potwierdzający zgodę na realizację projektu. W 2021 r. podpisano kontrakty z wykonawcami wszystkich trzech części obiektu.
Tunel Mont Cenis. Fot. TELT.
- Tunel Mont Cenis to największe dzieło inżynieryjne w ramach projektu połączenia kolejowego Lyon – Turyn
- Tunel ten będzie najdłuższym, wyprzedzając Gotthard Base Tunnel o 0,4 km
- Przewiduje się, że w szczytowym momencie realizacji inwestycji w 2025 r. na placach budowy będzie pracowało ok. 4000 osób
Projekt tunelu Mont Cenis obejmuje budowę dwunawowego tunelu bazowego o długości 57,5 km, pomiędzy stacjami kolejowymi w Saint-Jean-de-Maurienne we Francji i Susa we Włoszech. W podziemnym obiekcie pokładane są wielkie nadzieje nie tylko z punktu widzenia transportu, ale także ekologii – oczekuje się, że dzięki niemu z dróg rejonu alpejskiego zniknie milion samochodów ciężarowych, a emisja dwutlenku węgla spadnie dzięki temu o 3 mln ton rocznie.
Podróż Lyon – Turyn 2 godziny krócej niz dotychczas
Obecnie ruch kolejowy w tym regionie prowadzi po zboczach masywu Mont Cenis oraz przez tunel kolejowy Fréjus, który został otwarty w 1871 r., ma „zaledwie” 13,7 km długości i nie spełnia wszystkich obowiązujących norm bezpieczeństwa. Maksymalny tonaż składów kolejowych, które mogą przejechać tą trasą, wynosi 700 ton. Po otwarciu Tunelu Mont Cenis pociągi będą kursować po mniejszym nachyleniu, a ich maksymalne dopuszczalne obciążenie wzrośnie do 1500 ton. Zwiększy się także dopuszczalna prędkość: dla pociągów towarowych do 120 km/godz. a w przypadku pociągów osobowych do 220 km/godz. Oznacza to, że podróż z Lyonu do Turynu zajmie 1 godzinę 47 minut, czyli 2 godziny krócej niż obecnie.
Co obejmuje największa alpejska inwestycja tunelowa?
Tunel Mont Cenis będzie miał długość 45 km we Francji i 12,5 km we Włoszech. Zaprojektowano go jako dwunawowy obiekt o wewnętrznych średnicach po 8,4 m. Pomiędzy równoległymi nitkami tunelu powstanie 205 przejść poprzecznych o długości od 8,4 m do 75 m i średnicy wewnętrznej 3,5 m.
Wzualizacja: TELT.
Prace przygotowawcze do właściwego drążenia tunelu rozpoczęto w 2016 r. Zważywszy na długość przeprawy, maszyny TBM będą musiały poradzić sobie z różnorakimi warunkami gruntowymi, od luźnego gruntu, przez flisz i łupki, po różne rodzaje granitu.
Konsorcjum Tunel Euralpin Lyon Turyn (TELT) zrzeszające sześciu wykonawców, którzy wygrali przetargi, podzieliło tunel na cztery place budowlane, trzy we Francji i jedną we Włoszech. Na początku tego roku poinformowano, że prace budowlane prowadzone są obecnie w wszystkich częściach projektu, jednak bardziej aktywnie po stronie francuskiej.
Mont Cenis Tunel. Fot. TELT
W okresie od lipca 2016 r. do września 2019 r. pierwsza maszyna TBM przewierciła eksploracyjny odcinek tunelu o długości 9 km. Kolejne 1,5 km tunelu przebito metodą wiertniczo-strzałową na obszarze z długim uskokiem, kończąc prace w maju 2022 r.
Wielkie wyzwanie geotechniczne i tunelowe
TELT twierdzi, że na trasie tunelu występuje 14 różnych typów podłoża. Według artykułu „The Mont Cenis Base Tunnel” opublikowanego w czasopiśmie "Geomechanics & Tunneling"7 warunki gruntowe obejmują gleby ziarniste, złożone formacje górotworu oraz masy skalne o wysokiej wytrzymałości.
Aż siedem maszyn TBM zostanie wykorzystanych do wykonania 85 km ze 115 km dwóch naw tunelu. Na odcinkach krótszych niż 7 km, na których użycie TBM nie jest opłacalne i gdzie warunki gruntowe nie pozwalają na zastosowanie tej technologii, zostaną zastosowane wiercenia, metoda strzałowa oraz nowa austriacka metoda drążenia tuneli (NATM) – znana również jako metoda sekwencyjnego drążenia.
Aby ograniczyć osiadanie spowodowane realizacją tuneli, zastosowane zostaną techniki wzmacniania podłoża. Ponieważ przy wylotach tunelu jego wyjścia są oddalone od siebie o zaledwie 4 m, na pierwszych 50 m zastosowano jet grouting w celu ustabilizowania gruntu przed rozpoczęciem prac tunelowych.
Mont Cenis Tunel. Fot. TELT.
Na obszarach występowania luźnego gruntu zastosowano wzmocnienia polegające na ułożeniu rur stalowych w ziemi wzdłuż korony tunelu i wstrzyknięciu przez nie zaczynu utwardzającego podłoże przed rozpoczęciem prac ziemnych.
Przekroczenie „podziemnej granicy” coraz bliżej
Tuż przed świętami Bożego Narodzenia na plac budowy dotarła czwarta z siedmiu maszyn TBM, które umożliwią realizacją projektu. Dostawcą była firma Herrenknecht. TBM waży 3200 ton, ma długość 334 m i wyposażono ją w głowicę o średnicy 10,4 m. Będzie to pierwsza maszyna, która przekroczy granicę Francja – Włochy, wykonując 18 km wiercenia pomiędzy sztolnią dostępową Villarodin/Bourget-Modane we Francji oraz podziemnym obiektem bezpieczeństwa Clarea we Włoszech.
Jest to TBM typu „chwytak”, która swoimi dwoma ramionami zaciska się bezpośrednio na ścianach tunelu i odpycha do przodu, podczas gdy głowica wyposażona w 62 noże obraca się, wydobywając skałę. Urobek jest transportowany za pomocą przenośnika taśmowego, który biegnie od tarczy przez środek TBM na zewnątrz.
W trakcie wykonywania tunelowania TBM nakłada na ściany beton natryskowy wraz ze śrubami i żebrami. Za nią przesuwa się kolejna maszyna zwana Würm (robak). Ma ona długość 650 metrów i układa końcową betonową okładzinę tunelu.
Finanse i terminy
Na 65-kilometrowy odcinek transgraniczny linii Lyon–Turyn, który obejmuje tunel bazowy i infrastrukturę naziemną o długości 7,5 km, przeznaczono łącznie 8,6 miliarda euro. Unia Europejska zapewniła 40% środków: 35% pochodziło od rządu włoskiego, a 25% od rządu francuskiego.
TELT przewiduje, że projekt zostanie ukończony w 2032 r.
Przeczytaj także: Droga S7. Dwa tunele w Warszawie. Znamy oferty [LISTA]
Foto, video, animacje 3D, VR
Twój partner w multimediach.
Sprawdź naszą ofertę!
Aby dodać komentarz musisz być zalogowany. Przejdź do formularza logowania/rejestracji.