TBM, której nadano imię Karpatka, przez trzy miesiące wydrążyła 150 m tunelu. Maszyna pracę rozpoczęła w lipcu w Babicy, a przeszkodę stanowi wzgórze o nazwie Grochowiczna. By drążenie w ogóle mogło się zacząć, w Babicy musiano wykonać tzw. portal tunelu. Obecnie, równocześnie z drążeniem podziemnej przeprawy, tego typu konstrukcja powstaje także po drugiej stronie wzgórza.

Kiedy Karpatka pokona całą trasę od portalu południowego w Babicy do portalu północnego, czyli dotrze na drugą stronę wzgórza, zostanie obrócona i rozpocznie drążenie drugiej nawy. Czym właściwie są portale tunelu, jakie pełnią funkcje? O to zapytaliśmy Łukasza Dziadonia z firmy KELLER Polska, która odpowiada za wykonanie obu konstrukcji. Rozmawialiśmy w Rzeszowie podczas III Kongresu Geoinżynieria i Budownictwo Podziemne. Zobacz nagranie:

Droga ekspresowa S19. TBM nie może czekać na wykonawcę robót geotechnicznych. Przeczytaj rozmowę:

W lipcu rozpoczęto drążenie tunelu w ciągu drogi ekspresowej S19. Firma Keller Polska odpowiada za wykonanie portali. Czym właściwie one są?

Znajdujemy się w Rzeszowie. Znajdujemy się blisko odcinka drogi S19 Rzeszów Południe–Babica, na którym firma KELLER realizuje zabezpieczenia portali i osuwisk przyportalowych. Czym są portale? Portale są obudową, bez której drążenie tunelu nie byłoby możliwe. Aby wciąć się w zbocze, przejść tunelem przez wzgórze, przez górę, potrzebujemy wykonać portal – by to drążenie było możliwe. Portale mogą być zabezpieczane w różny sposób, z użyciem różnych technologii, z użyciem różnych produktów. Specyfiką rejonu, w którym się znajdujemy, Podkarpacia, jest to, że właściwie większość robót geotechnicznych, w tym portale, jest realizowana w bardzo skomplikowanych i trudnych warunkach hydrogeologicznych, w tym w rejonach osuwiskowych.

Odpowiadają Państwo za portale po obu stronach wzgórza?
Firma KELLER realizowała, realizuje dalej prace dla portalu południowego, gdzie rozpoczęcie drążenia maszyną TBM miało miejsce kilka tygodni temu. W tym momencie trwają prace związane z przygotowaniem portalu północnego na odbiór maszyny TBM. Portal północny zlokalizowany jest niedaleko węzła Rzeszów Południe, portal południowy niedaleko miejscowości Babica. Jeśli chodzi o proces całego drążenia, maszyna rozpoczęła drążenie w okolicy miejscowości Babica, w tym momencie porusza się pod wzgórzem, wyjdzie na portalu północnym, zostanie obrócona, następnie drążenie będzie kontynuowane w przeciwnym kierunku, w stronę portalu południowego.

Co było lub ciągle jest najtrudniejsze w ramach tego zadania?
Najtrudniejsze w trakcie naszych prac… Zwróciłbym uwagę na warunki geologiczne. Flisz karpacki, o którym była mowa dzisiaj, będzie mowa jeszcze wiele razy, jest gruntem bardzo niejednorodnym, jest materiałem na styku warstw gruntowych z warstwami skalistymi, w związku z czym prowadzenie prac w tak nieprzewidywalnym, w tak zróżnicowanym materiale i ośrodku gruntowym – przy tym, że mamy osuwiska, mamy przepływ wody w okolicy portali – jest zadaniem, które wymaga od naszych projektantów i kierowników bardzo wysokich kompetencji, jeśli chodzi o prowadzenie pracy w tym rejonie.

Czy portale będą widoczne już po otwarciu tunelu?
Większość elementów tworzących tymczasowe zabezpieczenia portali jest robotami zanikającymi i ma walor właśnie, czy ma charakter tymczasowości. Zabezpieczenia osuwiskowe są zabezpieczeniami trwałymi, natomiast zabezpieczenia portalowe jako takie są elementami tymczasowymi.

Maszyna już drąży, a więc obecnie pracują Państwo po drugiej stronie wzgórza?
Prace oczywiście po stronie portalu północnego musiały rozpocząć się z odpowiednim wyprzedzeniem. W tym momencie są kontynuowane tak, by wtedy, kiedy maszyna TBM będzie wychodzić po drugiej stronie góry, portal północny był gotowy. Nie może być sytuacji, w której TBM zatrzyma się i będzie czekać na wykonawcę robót geotechnicznych, na zakończenie tych prac. To wszystko musi być gotowe w momencie zbliżania się TBM do portalu północnego.

Wykrycie w zeszłym roku metanu na budowie tego tunelu miało wpływ na Państwa prace?
Wykrycie metanu na odcinku S19 Rzeszów–Babica wpłynęło na opóźnienie całej inwestycji, w tym na to, że spędzamy jako podwykonawca więcej czasu na tym zadaniu.

Zadania czy prace, które planowaliśmy wykonać w określonym odcinku czasu, i zobowiązaliśmy się do tego umownie przed naszym klientem, musiały ulec przesunięciu, opóźnieniu. W związku z czym dalej kontynuujemy pracę na portalu północnym.

Przeczytaj także: Droga S19. Trzy miesiące pracy TBM. Ile wydrążono tunelu?